Γράφουν οι Financial TImes: «Εν αναμονή της ανάδυσης των τεχνοκρατών. Κατά τα φαινόμενα, η απάντηση στα τεράστια προβλήματα της ευρωζώνης είναι η αντικατάσταση των εκλεγμένων ηγετών από οικονομικούς εμπειρογνώμονες – εξουσιοδοτημένους αξιωματούχους με θητεία σε ευρωπαϊκούς θεσμικούς οργανισμούς. Στην.... Ελλάδα, ο Λουκάς Παπαδήμος, ένας πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, πιέστηκε πολύ για να αναλάβει τη δουλειά. Στην Ιταλία ο Μάριο Μόντι, ένας ακόμα οικονομολόγος και επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορεί να στερούνται δημοκρατικής νομιμοποίησης, αλλά τα πάνε θαυμάσια με τη Φραγκφούρτη».
Οι εξελίξεις αυτές είναι ένα επεισόδιο στη μακρά πορεία απονέκρωσης της αστικής δημοκρατίας που ξεκίνησε με την οικοδόμηση της νομισματικής ένωσης της Ευρώπης. Οι προϋποθέσεις αυτής της πορείας ήταν ευθύς εξαρχής ενσωματωμένες στους ίδιους τους κανόνες που συνοδεύουν την ύπαρξη και την κυκλοφορία του ευρώ.
Πιο αναλυτικά:
Η ιδέα. Οι κανόνες λειτουργίας της νομισματικής ένωσης της Ευρώπης βασίζονται, μεταξύ άλλων, στην ρητά διατυπωμένη ιδέα ότι οι πολιτικοί και οι δημοκρατικές διαδικασίες δεν διαθέτουν αξιοπιστία σε ό,τι αφορά την οικονομική πολιτική διότι πριμοδοτούν αποφάσεις βραχυπρόθεσμης τόνωσης της οικονομίας, που μειώνουν μεν άμεσα την ανεργία, αλλά έχουν αρνητικές επιπτώσεις σε πιο μακροχρόνια διάρκεια διότι αυξάνουν τον πληθωρισμό και μειώνουν την ανταγωνιστικότητα, αυξάνουν έτσι το εξωτερικό έλλειμμα, μειώνουν την ζήτηση και αυξάνουν τελικά την ανεργία. Αντιθέτως, οι ειδικοί των κεντρικών τραπεζών, σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, δεν υπόκεινται σε πολιτικές πιέσεις που απορρέουν από την ανάγκη του πολιτικού κόσμου να είναι δημοφιλής, και ως εκ τούτου μπορούν να πάρουν, οι «τεχνοκράτες», τις ορθές αποφάσεις, με βάση τις μακροχρόνιες επιπτώσεις που αυτές έχουν.
Ο καταμερισμός εργασίας. Η ιδέα αυτή περί ανεύθυνων / αναρμόδιων πολιτικών και υπεύθυνων / αρμόδιων «τεχνοκρατών» των κεντρικών τραπεζών καθόρισε τον καταμερισμό καθηκόντων μεταξύ πολιτικών και «τεχνοκρατών» στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής: Σύμφωνα με το κυρίαρχο (νεοφιλελεύθερο) δόγμα, η δημοσιονομική πολιτική δεν είναι ικανή να παραγάγει αποτελέσματα επί των πραγματικών μεταβλητών της οικονομίας. Η νομισματική πολιτική, αντιθέτως, ανακηρύσσεται από την κυρίαρχη θεωρία και πολιτική σε μοναδικό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο (αναλαμβάνοντας το πρωτεύον καθήκον του ελέγχου του πληθωρισμού). Για τους λόγους αυτούς η μεν δημοσιονομική πολιτική (αυτή που θεωρείται δευτερεύουσα πολιτική) ανατέθηκε στους πολιτικούς, που λόγω της ανευθυνότητάς τους οφείλουν να υποτάσσονται στους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, η δε νομισματική πολιτική (αυτή που θεωρείται πρωτεύουσα πολιτική) ανατέθηκε στους «τεχνοκράτες» των κεντρικών τραπεζών, αφού μεταβιβάστηκε από τις εθνικές αρχές και τον πολιτικό κόσμο στην (υποτιθέμενη) ανεξάρτητη και ικανή να χειριστεί το θέμα Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ένα επικίνδυνο άλμα: από την ιδέα στην μαζική ιδεολογία. Η ιδέα ότι την πραγματική κυβέρνηση οφείλουν να ασκούν οι «τεχνοκράτες» και τα οικονομικά να μην υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο βρίσκεται διατυπωμένη με σαφήνεια στο έργο του Χάγιεκ. Πέρασε στη συνέχεια στους κόλπους των καθεστωτικών οικονομολόγων και ενσωματώθηκε στις θεωρητικές τους κατασκευές. Μετατράπηκε σε πολιτική με την ενσωμάτωση της ιδέας στους κανόνες που διέπουν την λειτουργία της νομισματικής ένωσης της Ευρώπης. Με την ανάθεση της πρωθυπουργίας στον Παπαδήμο και αύριο στην Ιταλία στον Μόντι, εισερχόμαστε τώρα στην φάση της διάχυσης της ιδέας στις μάζες. Η ιδέα ότι πρέπει να κυβερνούν οι εκλεκτοί, μη εκλεγμένοι διαχειριστές της οικονομικής εξουσίας των κεφαλαιοκρατών, απευθείας, χωρίς την δημοκρατική διαμεσολάβηση του πολιτικού προσωπικού και την ανάμειξη της αδαούς μάζας στα κοινά, πραγματοποιεί τώρα το επικίνδυνο άλμα της για να μετατραπεί σε μαζική ιδεολογία.
Σε σχέση με το τοπίο της επερχόμενης ταξικής σύρραξης. Στην Ελλάδα συγκροτούνται σταδιακά δύο εχθρικά ταξικά μπλοκ που πολώνονται διαρκώς με επίδικο αντικείμενο την εγκατάσταση ενός νέου καθεστώτος συσσώρευσης κεφαλαίου, ή για να το πούμε ακριβέστερα, ενός νέου καθεστώτος εκμετάλλευσης της εργασίας. Θα πρέπει να συμπληρώσουμε: και ενός νέου καθεστώτος διακυβέρνησης με απευθείας ανάθεση της κυβερνητικής εξουσίας από την κυρίαρχη αστική τάξη σε καθεστωτικούς οικονομολόγους (alias «τεχνοκράτες»). Προστίθεται έτσι ακόμη ένα στοιχείο όξυνσης των συνθηκών που προετοιμάζουν, αργά μεν σταθερά δε, την βίαιη σύρραξη μεταξύ των «από πάνω» και των «από κάτω».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου