Η αρετή για τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους

Απ' τους Έλληνες φιλοσόφους πρώτος ο μεγάλος μύστης Πυθαγόρας όχι μόνο δίδαξε την αρετή και τον ενάρετο βίο αλλά και τα εφάρμοσε και ο ίδιος και οι μαθητές του με μεγάλη αυστηρότητα.
Την αρετή την αποκαλούσε αρμονία ψυχής· σύμμετρο συνδυασμό πνευματικών και ηθικών προτερημάτων· "καλόν καγαθόν".
Ήθελαν τον ιδανικό άνθρωπο οι Αρχαίοι Έλληνες.
Οι Πυθαγόριοι επιδίωκαν τον ενάρετο βίο με την εξουσία της βούλησης. 
Περίφημος, όπως λέμε κι αλλού, ο καθημερινός βραδινός έλεγχος των Πυθαγορείων: "Τι παρέβην; Τι δ' έρεξα; Τι μοι δέον ουκ ετελέσθη;" δηλ. τι έπραξα που δεν έπρεπε; Τι έπραξα που έπρεπε; Τι δεν έπραξα που έπρεπε;
Σωκράτης: θέτει ως βασική προϋπόθεση του ενάρετου το Μυστηριακό Δελφικό ρητό "Γνώθι σαυτόν". Απ' αυτό αποφαίνεται το "ουδείς εκών κακός" δηλ. η άγνοια εξωθεί στο κακό, ο σοφός είναι κατ' ανάγκη ενάρετος. Η αρετή λοιπόν εδράζεται πάνω στη γνώση, στην επιστήμη, στη σοφία, επομένως είναι διδακτή. Η κακία προκύπτει απ' την αμάθεια, την ανεπιστημοσύνη, την έλλειψη γνώσης.
Πλάτων: δίδαξε επιστημονικότερα για την αρετή. Μιλά γι' αυτή σε πολλούς διαλόγους, λεπτομερέστερα όμως στην Πολιτεία και στους Νόμους του.
Η αρετή κατά τον Πλάτωνα είναι ορθή ιδιότητα, εσωτερική τάξη, αρμονία ψυχής, η δε κακία το αντίθετο. Μόνο ο ενάρετος είναι ελεύθερος, γιατί κυριαρχεί σ' αυτόν ο νους· είναι πλούσιος γιατί είναι χαρούμενος, ατάραχος, αυτάρκης. Αν η ψυχή κυριαρχείται από το πάθος γίνεται δούλη, δειλή, περίλυπη.
Η αρετή είναι μια και ενιαία, γιατί έχει την πηγή της μέσα, στο εγώ· επειδή όμως ο άνθρωπος έχει ποικίλες κοινωνικές σχέσεις αλλά και ψυχικές εκδηλώσεις προκύπτουν επί μέρους αρετές.
Αυτές κατά τον Πλάτωνα, με βάση τις ψυχικές δυνάμεις, είναι οι εξής τέσσερις:
Η Φρόνηση, με έδρα τον εγκέφαλο, αρετή του λογιστικού (διανόησης)· ιδανικό της η Σοφία.
Η Ανδρεία, με έδρα την καρδιά, αρετή του θυμοειδούς.
Η Σωφροσύνη, με έδρα το στομάχι, αρετή του επιθυμητού.
Η Δικαιοσύνη, που προσδίνει αρμονία και ισορροπία στις άλλες τρεις. 
Τις αρετές αυτές τις ονομάζει θεία αγαθά απ' τα οποία εξαρτώνται και τα ανθρώπινα αγαθά, τα οποία είναι κατά σειρά αξίας, η υγεία, το κάλλος, η ισχύς, ο πλούτος και άλλα.
Σκοπός της αρετής είναι η ευδαιμονία. Κύριο γνώρισμα της ευδαιμονίας είναι η συμμόρφωση της ψυχικής μας ενεργητικότητας στην Αρετή.
Ο Αριστοτέλης στο σύγγραμμά του, τα ηθικά Νικομάχεια, ασχολείται εκτενέστατα και αναλυτικότατα με την αρετή. Την παραδέχεται ως κτητή (μπορεί να αποκτηθεί) με την έξη και την πράξη. Με την ενεργητικότητα του λόγου προκύπτει η σοφία, με την ενεργητικότητα της βούλησης η ηθική και με την ενεργητικότητα που εκδηλώνεται με πράξεις, η Αρετή.
http://www.xrysalogia.gr/