«Να πας τα χαιρετίσματα ’ς του Δράμαλη τη μάνα»!..

«Να πας τα χαιρετίσματα ’ς του Δράμαλη τη μάνα»!..


Το διαχρονικό μήνυμα της θρυλικής νίκης του Θοδωρή Κολοκτρώνη στα Δερβενάκια, για ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία, την ώρα και τη στιγμή που αρκετοί «Νενέκοι» και πιο πολλοί ριψάσπιδες, οι οποίοι δημιουργούν στις μέρες μας τον δικό τους «ρεπούσειο συνωστισμό», σε μια χώρα όπου ακόμη και σήμερα, παρά τις πείσμονες αντιδράσεις, εξακολουθεί και θάλλει περήφανη η ελαία, καθώς πάλλει ακόμη πιο ισχυρό το δόρυ της Παλλάδος Αθηνάς στην καρδιά των Ελλήνων!..

«Φύσα μαΐστρο δροσερέ κι αέρα του πελάγου,

να πας τα χαιρετίσματα ’ς του Δράμαλη τη μάνα.

Της Ρούμελης οι μπέηδες, του Δράμαλη οι αγάδες

'ς το Δερβενάκι κείτονται, ’ς το χώμα ξαπλωμένοι.

Στρώμά ’χουνε τη μαύρη γης, προσκέφαλο λιθάρια

και γι’ απανωσκεπάσματα του φεγγαριού τη λάμψη.

Κ’ ένα πουλάκι πέρασε και το συχνορωτάνε:

«Πουλί, πώς πάει ο πόλεμος, το κλέφτικο ντουφέκι;».

- Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσω ο Κολοκοτρώνης

και παραπίσω οι Έλληνες με τα σπαθιά ’ς τα χέρια.

Γράμματα πάνε κ’ έρχονται ’ς των μπέηδων τα σπίτια.

Κλαίνε τ’ αχούρια γι’ άλογα και τα τζαμιά για Τούρκους,

κλαίνε μανούλες για παιδιά, γυναίκες για τους άντρες.»

ΑΥΤΟ είναι το δημοτικό τραγούδι, που τραγούδησαν –και τραγουδάνε ακόμη- εκατομμύρια ελληνικές ψυχές από την θριαμβική νίκη του Θοδωρή Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια εναντίον 30.000 στρατιωτών του Δράμαλη, ο οποίος δεν άντεξε τη συντριβή που υπέστη και πήγε και «φουρκίστηκε» επιστρέφοντας με τα συντρίμμια του στην Κόρινθο.


«Μόνος –λέει- ο Δράμαλης, οργάνωσε μια φοβερή για την εποχή στρατιά με 24.000 πολεμιστές (πάνω από 16.000 καβαλάρηδες) κι 6.000 συνοδούς, 30.000 μουλάρια και 500 καμήλες. Σχημάτισε κι ένα επιτελείο από επιφανείς πολιτικούς και στρατιωτικούς της αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβάνοντας ακόμη και τον τέως μεγάλο βεζίρη, Αλή Τοπάλ πασά. Η φοβερή στρατιά ξεκίνησε τέλη Ιουνίου του 1822…»


«Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ήταν στην Πάτρα τον Ιούνιο του 1822. Όταν ο Δράμαλης ξεκίνησε από τη Λάρισα, ο Γέρος είδε τον κίνδυνο κι έσπευσε στην Τρίπολη. Στους Μύλους, συγκρότησε στρατόπεδο με 2.000 άνδρες. Εξέθεσε τα σχέδιά του στον Δημήτριο Υψηλάντη και στον Παπαφλέσσα, πήρε την έγκρισή τους και προχώρησε στην εφαρμογή: 300 άντρες με τον Αντώνη Κολοκοτρώνη έκλεισαν τα στενά του Αϊ Γιώργη στη Νεμέα. Άλλοι 1200 με τον Πλαπούτα κλείσανε τα στενά στο Σχινοχώρι. Η διάβαση προς την Τρίπολη, έκλεισε. Στο Κεφαλάρι, στο Κιβέρι και στο Ζαχαριά, έκλεισαν κι οι υπόλοιπες διαβάσεις. Όταν ο Δράμαλης μπήκε στο Άργος, ο Κολοκοτρώνης έκλεισε πίσω του όλες τις διόδους προς την Κόρινθο. Δεν είχε παρά να περιμένει.


Το τουρκικό ασκέρι χρειάστηκε μια βδομάδα για να καταναλώσει όσες τροφές υπήρχαν στην αργολική πεδιάδα. Το Άργος δεν μπορούσε να το θρέψει. Ή προς την Τρίπολη έπρεπε να κινηθεί ή προς τα πίσω, στην Κόρινθο. Ο Δράμαλης έστειλε στον Κολοκοτρώνη τον γραμματικό του, Παναγιώτη Μανούσο, τάχα να ζητήσει παράδοση των Ελλήνων. Όταν του αρνήθηκαν, τον Μανούσο τον έπιασε "κρίση συνειδήσεως". Πήρε παράμερα τον Κολοκοτρώνη και του εκμυστηρεύτηκε πως ο Δράμαλης θα κινηθεί για την Τρίπολη. Ο Γέρος τον ευχαρίστησε για την πληροφορία και τον συνεχάρη για τον πατριωτισμό του. Ο Μανούσος έφυγε πανευτυχής.


Σ’ αυτού του είδους τα κόλπα, ο Κολοκοτρώνης ήταν δάσκαλος. Τα είχε κι ο ίδιος χρησιμοποιήσει πάμπολλες φορές. Το ότι ο Μανούσος τον «πληροφορούσε» πως ο σερασκέρης σκοπεύει να βαδίσει στην Τρίπολη, τον έκανε να σιγουρευτεί πως ο μεγάλος αντίπαλός του θα πήγαινε στην Κόρινθο. Η δική του «μπλόφα ρελάνς» σκοπό είχε να αποκοιμίσει τον εχθρό.


Ένας κακοτράχαλος δρόμος κι ένας καλός οδηγούσαν από το Άργος στην Κόρινθο. Ο καλός περνούσε από τα Δερβενάκια, στενά ιδανικά για ενέδρα. Εκεί σκόρπισε ο Κολοκοτρώνης 2.500 άνδρες. Τους έδωσε διαταγή να κρυφτούν και να μην πυροβολήσει κανένας τους, πριν να μπουν όλοι οι Τούρκοι στη δίοδο.


Στις 26 Ιουλίου του 1822, η στρατιά του Δράμαλη φάνηκε στα στενά. Δεν είδαν Έλληνες και μπήκαν. Όταν όλη η δίοδος γέμισε από Τούρκους, άρχισε το τουφεκίδι. Ο Δράμαλης είδε τη σφαγή και διέταξε υποχώρηση. Όμως, πίσω τους είχαν βγει άλλοι Έλληνες και τους πετσόκοβαν. Οι Τούρκοι είδαν αφύλαχτο τον κατσικόδρομο προς τον Άγιο Σώστη. Πήγαν από κει. Έπεσαν πάνω στον Νικηταρά, που είχε στήσει καρτέρι και τους λιάνισε. Ως τη νύχτα, πάνω από 3.000 Τούρκοι είχαν σκοτωθεί. Ανάμεσά τους κι ο άλλοτε μεγάλος βεζίρης Τοπάλ πασάς. Ο Δράμαλης γύρισε στο Άργος.


Ο Κολοκοτρώνης παράτησε τα Δερβενάκια. Την επομένη, 27 του μήνα, έκλεισε τα στενά στο Αγιονόρι, απ’ όπου περνούσε ο δεύτερος δρόμος. Σωστά υπολόγισε. Ήταν 28 Ιουλίου 1822, όταν οι Τούρκοι φάνηκαν στη μπούκα των στενών. Μπήκαν δειλά και προσεχτικά. Καμιά κίνηση στις πλαγιές. Όσο περνούσε η ώρα, οι Τούρκοι ξεθάρρευαν. Πίστεψαν ότι οι Έλληνες εξακολουθούσαν να τους περιμένουν στα Δερβενάκια. Προχώρησαν. Όταν η δίοδος γέμισε, ακούστηκε το σύνθημα. Νέα σφαγή. Με τους ελάχιστους που σώθηκαν, ο Δράμαλης μπόρεσε να φτάσει στην Κόρινθο. Οι Έλληνες τον απέκλεισαν στην πόλη. Άρχισε η συστηματική εξόντωση, όσων γλίτωσαν.


Τις επόμενες μέρες, από τη μεγάλη στρατιά δεν απέμεναν παρά ελάχιστοι. Η επανάσταση είχε σωθεί. Παγιδευμένος ο Δράμαλης δεν άντεξε την καταστροφή. Πέθανε στην Κόρινθο στις 26 Οκτωβρίου 1822...» (Εφημερίδα «Εθνος»)






Με σεβασμό και τιμή


ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝ. ΣΑΚΚΕΤΟΣ
Σακκέτος Άγγελος