Βυζαντινός αυτοκράτορας και επίλεκτο μέλος της Μακεδονικής Δυναστείας. Υπήρξε ένας από τους πιο προβεβλημένους βυζαντινούς στη συλλογική μας μνήμη, ιδιαίτερα τα χρόνια των Βαλκανικών Πολέμων και την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Βασίλειος γεννήθηκε το 958 και ήταν γιος του αυτοκράτορα Ρωμανού του Β' και της Θεοφανούς. Ανέβηκε στο θρόνο του Βυζαντίου το 976, σε ηλικία μόλις 18 ετών. Σχεδόν αγράμματος, αλλά ικανότατος στρατιωτικός, ξεκαθάρισε πρώτα την επικράτειά του από τις εμφύλιες διαμάχες με τις εξεγέρσεις του Βάρδα Σκληρού και του Βάρδα Φωκά. Διαχειρίστηκε με σύνεση τα οικονομικά, αφήνοντας γεμάτα τα κρατικά θησαυροφυλάκια, όταν πέθανε.
Ανέπτυξε ιδιαίτερες σχέσεις με τους Ρώσους. Πάντρεψε την πορφυρογέννητη αδελφή του Άννα με τον πρίγκιπα του Κιέβου Βλαδίμηρο, που βαφτίστηκε χριστιανός. Η ενέργεια αυτή είχε ως συνέπεια τον μαζικό εκχριστιανισμό του ρωσικού λαού.
Η μεγάλη προσφορά του Βασιλείου στο Βυζάντιο, όπως μαρτυρά το προσωνύμιό του, υπήρξε η κατάλυση του βουλγαρικού κράτους. Οι Βούλγαροι υπό τον Τσάρο Σαμουήλ είχαν δυναμώσει πολύ και απειλούσαν το Βυζάντιο. Το 987, σε μάχη κοντά στη Λάρισα, ο Σαμουήλ κατατροπώνει τον Βασίλειο, γεγονός που σημάδεψε για όλη του τη ζωή την πολιτική του απέναντι τους.
Η αποφασιστική μάχη κατά των Βουλγάρων δόθηκε στις 29 Ιουλίου 1014 στην τοποθεσία Κλειδί, πλησίον των Σερρών. Ο στρατηγός του Νικηφόρος Ξιφίας συνέτριψε τον στρατό του Σαμουήλ, συλλαμβάνοντας 14.000 αιχμαλώτους. Όπως αναφέρει ο χρονικογράφος Ιωάννης Σκυλίτζης, ο Βασίλειος δίνει εντολή να τυφλωθούν όλοι οι αιχμάλωτοι, αφήνοντας σε κάθε εκατοντάδα ένα μονόφθαλμο για να οδηγήσει τους υπόλοιπους πίσω στον βασιλιάς τους, ο οποίος μόλις αντίκρισε το φρικτό θέαμα ξεψύχησε.
Ο Βασίλειος δικαιολογήθηκε για την πράξη του αυτή ότι ήταν απολύτως νόμιμη και προβλεπόμενη από τους νόμους του Βυζαντίου. Οι Βούλγαροι του Σαμουήλ θεωρήθηκαν στασιαστές, επειδή ανήκαν στην αυτοκρατορία και γι' αυτό τους επιβλήθηκε η ανάλογη ποινή. Μετά τη νίκη του, ο Βουλγαροκτόνος κατέβηκε στην Αθήνα, ανέβηκε στην Ακρόπολη και προσκύνησε την Παναγιά την Αθηνιώτισσα, ναός της οποίας είχε γίνει ο Παρθενώνας.
Εκτός από τους Βουλγάρους ο Βασίλειος πολέμησε και νίκησε τους Άραβες στη Συρία, του Λογγοβάρδους στην Ιταλία, τους Αρμένιους στην Κιλικία και τους Νορμανδούς στη Σικελία. Υπήρξε ισχυρή και αντιφατική προσωπικότητα, ένας αφοσιωμένος στο καθήκον του μονάρχης, που σημάδεψε τη Βυζαντινή ιστορία.
Πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 1025, σε ηλικία 67 ετών, έχοντας περάσει σχεδόν ολόκληρη τη ζωή του πάνω σ' ένα άλογο, πολεμώντας διαρκώς.
ΑΘΆΝΑΤΟΣ ...ΈΝΑΝ ΤΕΤΟΙΟ ΧΡΕΙΆΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΛΑΜΟΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ...ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΌΞΑ ΣΤΟΝ ΠΙΟ ΣΚΛΗΡΌ ΕΛΛΗΝΑ ΑΥΤΟΚΡΆΤΟΡΑ
ΑπάντησηΔιαγραφήΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
ΑπάντησηΔιαγραφή. Κάποιοι ίσως νομίζουν ότι μόνο οι καθολικοί βασάνιζαν.
Το Βυζάντιο ήταν τόπος σκοτεινός και για τους περισσότερους μαρτυρικός, που αν ήσουν αρτιμελής μάλλον είχες την τύχη με το μέρος σου!
Η χριστιανική γαλούχηση, απ’ τη νηπιακή ακόμα ηλικία, θεμελίωσε την άποψη πως, σαν θρησκεία της αγάπης και της αλληλεγγύης του ανθρώπου, είναι αδιαφιλονίκητα προστάτης όχι μόνο φτωχών και αδικημένων, αλλά κάθε αδύναμου πλάσματος.
Αν ο αναγνώστης, για τα βασανιστήρια και τις θανατώσεις που επέβαλλε η Ιερή Εξέταση στη Δύση, ένιωσε απέχθεια και οργή, οι κατακρεουργήσεις και οι βίαιες θανατώσεις στο Βυζάντιο, θα’ πρεπε να του δημιουργήσουν αποτροπιασμό για το ανθρώπινο γένος.
Από την αυγή του, το Βυζάντιο, νομοθετικά, υιοθέτησε την καθεστηκυία τάξη της προχριστιανικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, παραχωρώντας στους επισκόπους της νέας θρησκείας δικαστικές εξουσίες που οι τελευταίοι εκμεταλλεύτηκαν για να εξοντώσουν τους αντιπάλους τους. Διαιωνίζοντας τα βίαια θεάματα του ιπποδρόμου, το Βυζάντιο εντάσσει τους ακρωτηριασμούς, τις εκτυφλώσεις και τον αγωνιώδη θάνατο (3) στην ποινική της νομοθεσία.
Η εικόνα στο Βυζάντιο με τους ακρωτηριασμούς θα πάρει μεγάλη έκταση τον επόμενο αιώνα που ο Ιουστινιανός θα αναγκαστεί με νόμο (4) να προτρέψει «μίαν μόνον χείρα τέμνεσθαι» προκειμένου να αποτρέψει την αποτρόπαιη εικόνα των αναπήρων και το οικονομικό κόστος που, τέτοιες αναπηρίες, επέφεραν στο κράτος!
Δεν ήταν καθόλου δύσκολο να βρεθεί κανείς με κατηγορία που επέσυρε τον ακρωτηριασμό. Λίγο κλέψιμο στο ζύγι ή στη γη, οργώνοντας μια πιθαμή από το χωράφι του διπλανού ή κλέβοντας λίγα σταφύλια από το ξένο αμπέλι, κινδύνευε κανείς να χάσει το χέρι του. Πίσω από την καταδίκη της αλητείας βρισκόταν ο ακρωτηριασμός και των δύο ποδιών. Πίσω από την προδοσία, ο εκτυφλωτισμός και από τη βρισιά η γλωσσοτομία από το φάρυγγα. Πίσω από τη μοιχεία και παιδεραστία ο ευνουχισμός, η φύτευση μυτερών καλαμιών στην ουρήθρα και άλλα επώδυνα μαρτύρια, ταυτοπάθειας (5) που πολλές φορές ήταν θανατηφόρα όπως η καυλοκοπία και το παλούκωμα. (6)
Περπατούσε κανείς στους δρόμους του Βυζαντίου και έβλεπε παντού το ίδιο θέαμα. Ανάπηρους με κομμένα χέρια και πόδια, τυφλούς να αιμορραγούν απ’ τις κόγχες των ανύπαρκτων ματιών τους. Ανθρώπους τέρατα, χωρίς γλώσσα, μύτη και αφτιά.
Οι θεοσεβείς κατά τα άλλα αυτοκράτορες, που ο ένας ανατρέπει τον άλλον, δίνοντας το νικημένο βορά στον απελπισμένο και απηυδισμένο, απ’ την καταπίεση, λαό της Πόλης, που με τη σειρά του και ο νέος ηγέτης, τόσο αδιάντροπα και κυρίως απάνθρωπα, με τις προτροπές του, εξευτελίζει τον άνθρωπο, κόβοντας μύτες και αφτιά, βγάζοντας μάτια ή τσεκουρώνοντας μακάβρια χέρια, πόδια και κεφάλια, κατευνάζοντας έτσι τη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Εδώ κλείνει η παρένθεση.
Η ιστορική αυτή αναφορά, ανάμεσα στη διαδοχή των αυτοκρατόρων, δίνει την εικόνα που επικρατούσε στο Βυζάντιο, σε σχέση με το νομοθετικό της πλαίσιο, τις μεθόδους βασανισμού και εκτέλεσης των ποινών που είχε θεσπίσει η μεσαιωνική εκείνη θεοσεβή κοινωνία. Το ευσύνοπτο νομικό εγχειρίδιο που εξέδωσε ο Λέων ο Γ΄ το 726 όχι μόνο δε διέπεται από πνεύμα επιείκειας και φιλανθρωπίας αλλά εισάγοντας νέες ποινές σωματικών ακρωτηριασμών, επινοεί νέα και ανήκουστα μαρτύρια, για το βασανισμό του σώματος και της ψυχής. Το καθεστώς γίνεται ακόμα πιο σκληρό και απάνθρωπο. (12)
Τα βασανιστήρια και οι βάναυσοι θάνατοι δεν είχαν τελειωμό. Ούτε η φαντασία των σαδιστών δεν μπορούσε να διανοηθεί, τι επινόησαν οι αντιμαχόμενες ομάδες της εικονομαχίας που μόλις τότε άρχιζε.
ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ (συνέχεια)
ΔιαγραφήΈτσι η Εκκλησία αντιλαμβανόταν την Ειρήνη στις διαμάχες της με όποιον δε συμφωνούσε μαζί της.
Για την καθαίρεση του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Αναστάσιου (730-753) έχουμε αναφερθεί και αλλού. (14) Ο εξευτελισμός ενός πατριάρχη που ανελέητα δέρνεται δημοσίως και γυμνός διαπομπεύεται πάνω σε ψωραλέο γάιδαρο «καθήμενος εξάστροφα» όπως γράφει και ο χρονογράφος Θεοφάνης δεν είναι ό,τι πιο όμορφο για τα όμματα των πιστών, ούτε από τους μεν ούτε από τους δε. Ο πατριάρχης Αναστάσιος όμως δεν ήταν το μοναδικό προσωπικό θύμα του Κωνσταντίνου Ε΄ του Κοπρώνυμου. Λίγα χρόνια μετά ακολούθησε το μαρτύριο του πατριάρχη Κωνσταντίνου του Β΄ (754-766). Ο ίδιος ο αυτοκράτορας σε δημόσια θέα έδειρε άγρια τον πατριάρχη μέχρι που δεν μπορούσε να περπατήσει. Με φορείο τον έφεραν στην Αγ. Σοφιά και τον έριξαν μπροστά στον Άμβωνα από τον οποίο διάβασαν την κατηγορία μπροστά στο πλήθος που είχε γεμίσει την Εκκλησία. Τον εξανάγκασαν κρατώντας το «Τίμιο ξύλο» να ορκιστεί ότι δεν προσκυνά τις εικόνες. Αφού τον έφτυσαν όλοι, του ξύρισαν γένια, μαλλιά και φρύδια και τον διαπόμπευσαν κατά το συνηθισμένο τρόπο. Ανάποδα πάνω σε γάιδαρο. Τον έφεραν στον Ιππόδρομο που ασφυκτικά ήταν γεμάτο. Το γαϊδούρι έσερνε ο ανιψιός του πατριάρχη που είχε ήδη ρινοκοπηθεί. Αφού γελοιοποιήθηκε και σαν άνθρωπος εκμηδενίστηκε, του έκοψαν το κεφάλι και το κρέμασαν από τα αφτιά «σε κοινή θέα και καταφροσύνη». (15)
Από την αγαπημένη Βυζαντινή καταδίκη της αποκοπής της μύτης, της εκτύφλωσης και της διαπόμπευσης στους δρόμους της Πόλης και του Ιππόδρομου, δε γλίτωσαν ούτε πατριάρχες ούτε αυτοκράτορες και στρατηγοί.
Η πυρά δεν ήταν άγνωστη στο Βυζάντιο. Στην πυρά έριχναν συνήθως μάγους και αιρετικούς πολύ νωρίτερα από τη Δύση. Πρώτα φούντωνε καλά η φωτιά εν’ όσο αυτοί βασάνιζαν το θύμα και στη συνέχεια τους έριχναν μέσα, γίνοντας παρανάλωμα του πυρός σε λίγα δευτερόλεπτα.
Όμως η αποκοπή της μύτης και η εκτύφλωση με αιχμηρό ή πυρακτωμένο σίδερο δεν ήταν μόνο πολυώδυνη, αλλά κρατούσε μια ολόκληρη ζωή καταδικάζοντας το θύμα ισοβίως. Η ζωή του γινόταν μαρτύριο γιατί, ούτε ο ίδιος μπορούσε να αντιμετωπίσει την ασχήμια ούτε οι άλλοι μπορούσαν να τον αντικρίσουν. Έπρεπε ισοβίως να κρύβει με ένα πανί το ακρωτηριασμένο μέρος του προσώπου του (τυφλοπάνι, ρινοπάνι).
Η αποτρόπαιη πράξη του Βασίλειου Β΄, του επιλεγόμενου Βουλγαροκτόνου, (976-1025) στιγματίζει και αμαυρώνει την πολιτική του Βυζαντίου ακόμα πιο πολύ τυφλώνοντας 15000 στρατιωτικούς αιχμαλώτους του Σαμουήλ. (17)
Όταν ο τελευταίος είδε την κτηνωδία του Βασίλειου, έπαθε τέτοιο κλονισμό που πέθανε αμέσως. Τέτοια η θηριωδία των χριστιανών ηγετών.