Η επιρροή του Βυζαντίου και ο ρόλος που έπαιξε στη διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου είναι σπουδαίοι, αν και παραγνωρισμένοι από τους μελετητές.Πριν από όλα, ολόκληρη σχεδόν η Ανατολική Ευρώπη, χρωστά τον πολιτισμό της στο Βυζάντιο.Αλλά και η Δυτική Ευρώπη έχει πάρει αρκετά από την αυτοκρατορία της ανατολής, όπως επίσης και ο ισλαμικός κόσμος.
Ο πλούτος της Πόλης, την έκαναν να μοιάζει στα μάτια των δυτικοευρωπαίων μια σχεδόν μυθική πολιτεία. Οι Σλάβοι πριν από όλους οφείλουν την αυτοσυνείδησή τους στο Βυζάντιο.Πολλές φορές προσπάθησαν να καταλάβουν την βασιλεύουσα, αλλά στο τέλος υπέστησαν την πιο ευεργετική επιρροή, όταν αποδέχθηκαν την Ορθοδοξία.Οι Βούλγαροι προσκύνησαν την Ορθόδοξη Εκκλησία , ενώ και οι Μοραβοί, που την εποχή εκείνη ήταν μεγάλη δύναμη, εντυπωσιασμένοι από το μεγαλείο της Πόλης ζήτησαν από τον αυτοκράτορα να τους αποστείλει κάποιους ιεραποστόλους για να τους γνωρίσει την Ορθοδοξία .Ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος, δύο αδέλφια από την Θεσσαλονίκη πήγαν στο Μοραβικό βασίλειο, και χωρίς υπερβολή εκπολίτισαν τους Σλάβους.
Δημιούργησαν την γραπτή τους γλώσσα,και παρ’ όλο που στο τέλος οι Μοραβοί απαρνήθηκαν τους Βυζαντινούς με τελικό αποτέλεσμα την καταστροφή τους, το έργο των δύο αδελφών δεν χάθηκε χάρη στους Βούλγαρους οι οποίοι συνέχιζαν να δέχονται τους Βυζαντινούς σαν οδηγούς στον θρησκευτικό τομέα. Ο πολιτισμός των Βουλγάρων ήταν καθαρά Βυζαντινός στο πνεύμα του.Μεταφραστές απόδοσαν στα βουλγάρικα την Βίβλο, μυθιστορήματα και θεία κηρύγματα.Τα κτίρια και οι εκκλησίες αντέγραφαν μοντέλα από την Πόλη . Το ίδιο έγινε και με τους Σέρβους που είχαν εκχριστιανιστεί την εποχή του Κύριλλου και του Μεθόδιου.
Αλλά και οι Ρώσοι χρωστούν τον πολιτισμό τους στους Βυζαντινούς. Αυτοί εκχριστιανίστηκαν το 989,πήραν την λειτουργία και το αλφάβητο από το Βυζάντιο,και πολύ γρήγορα δημιούργησαν μια πρωτότυπη λογοτεχνία εμπνευσμένη από Βυζαντινά πρότυπα.Η επιρροή του Βυζαντίου συναντάται στην Αρμενία και την Γεωργία.Αν και η άμεση πολιτική και πολιτιστική επιρροή της δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη, εντούτοις η Κωνσταντινούπολη εξασκούσε μια ακαταμάχητη έλξη, λόγω του πλούτου της, της οργάνωσης της και του κύρους της.
Έτσι οι πιο δραστήριοι Αρμένιοι πήγαιναν στην πρωτεύουσα για να πλουτίσουν,με αποτέλεσμα έπειτα να μεταφέρουν στην πατρίδα τους πολλά στοιχεία από τον Βυζαντινό τρόπο ζωής.Και αν και διατηρούσαν την ανεξαρτησία του βασιλείου τους με ζηλοτυπία σχεδόν, στις δύσκολες ώρες στο Βυζάντιο απευθύνονταν για να βρουν βοήθεια.Εξάλλου και το Αρμενικό αλφάβητο στο ελληνικό βασίζεται, παρ’ όλες τις διαφορές που έχει με αυτό.Η Αρμενική Εκκλησία διατήρησε την αυτονομία της από την Βυζαντινή, σε αντίθεση με την Γεωργιανή που είχε στενές σχέσεις μαζί της.
Οι Γεωργιανοί γενικά ήταν λιγότερο ανεξάρτητοι από τους Αρμένιους και δέχονταν ευκολότερα τις Βυζαντινές επιρροές.Στην αρχιτεκτονική και στις διακοσμήσεις των χειρογράφων φαίνονται καθαρότερα οι επιρροές της Κωνσταντινούπολης. Ένα μεγάλο μέρος του Αραβικού πολιτισμού οφείλεται στον αντίστοιχο Βυζαντινό, όπως είχε διαμορφωθεί στην Συρία και την Αίγυπτο.Η αρχιτεκτονική των Αράβων επηρεάστηκε από την τέχνη του Βυζαντίου, όπως και η φιλοσοφία και τα μαθηματικά τους.
Τα πρώτα τζαμιά των Αράβων στην Δαμασκό χτίστηκαν από Έλληνες, ενώ και στη διαχείριση του κράτους οι χαλίφες χρησιμοποίησαν και Έλληνες γιατί είχαν το υψηλότερο πνευματικό επίπεδο.Τα οικονομικά του Αραβικού χαλιφάτου , μέχρι τον 8ο αι., τα κατέγραφαν στα Ελληνικά. Όταν η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στην Βαγδάτη, η επίδραση του Βυζαντίου εξασθένισε αν και η πόλη αυτή χτίστηκε κατά μεγάλο μέρος της από Έλληνες.Πολλοί Άραβες πήγαιναν στην Κωνσταντινούπολη για να μορφωθούν και έδιναν μεγάλα ποσά σε Βυζαντινούς δασκάλους για να πάνε να διδάξουν στην Βαγδάτη. Η επίδραση του Βυζαντίου στα Ιταλικά γράμματα και η σημασία του στην Αναγέννηση είναι γνωστή.Σπουδαίοι σοφοί, όπως ο Πλήθων Γεμιστός και ο Χρυσολωράς,έπαιξαν ένα σημαντικό ρόλο στην γνώση των γραμμάτων και της φιλοσοφίας στη Δύση, τόσο που μπορούμε άνετα να πούμε πως η Αναγέννηση έχει πολλά χρέη προς το Βυζάντιο
Η επιρροή του κράτους της ανατολής όμως είχε ασκηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της αυτοκρατορίας.Πολλοί Ιρλανδοί μοναχοί του 7ου αι. μιλούσαν Ελληνικά, ενώ τον καιρό της εικονομαχίας αρκετοί καλλιτέχνες που διέφυγαν στη Δύση ζωγράφισαν τοιχογραφίες και συνέθεσαν ψηφιδωτά σε Ρωμανικές εκκλησίες.Γενικότερα οι Δυτικοί δέχονταν με επιδοκιμασία όλα τα πράγματα που προέρχονταν από το Βυζάντιο.Ο κυριότερος δρόμος αυτής της επιρροής ήταν το εξαρχάτο της Ραβέννας κι όταν αυτό έπαψε να υπάρχει το αντικατέστησε η Βενετία.Οι βενετσιάνοι αντέγραψαν σε πολλούς τομείς τα Βυζαντινά πρότυπα. Η σπουδαιότερη εκκλησία της Βενετίας, ο Άγιος Μάρκος, ήταν αντίγραφο των Αγίων Αποστόλων.
Οι μεγαλύτεροι άρχοντες όλης της Ιταλίας έστελναν τα παιδιά τους στην Κωνσταντινούπολη για να σπουδάσουν και αυτά γυρνούσαν πίσω φέρνοντας πολλές Βυζαντινές συνήθειες ,ενώ όλες οι πόλεις είχαν αντιπροσωπείες στην πρωτεύουσα για να ενισχύουν τις εμπορικές τους σχέσεις.Μια σημαντική στιγμή στην Βυζαντινή επίδραση έχουμε την εποχή του γάμου της Πορφυρογέννητης πριγκίπισσας Θεοφανούς με τον Όθωνα Β’, τον αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.Πολλοί Έλληνες από την Ν.Ιταλία και την ανατολή ακολούθησαν την πριγκίπισσα στην αυλή του Όθωνα.
Την εποχή των σταυροφόρων οι συγκρούσεις Λατίνων και Βυζαντινών δεν βοήθησε στην ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ τους, αλλά την ύστερη περίοδο της αυτοκρατορίας οι Δυτικοί αντιλήφθηκαν τους θησαυρούς που ήταν κρυμμένοι στο Βυζάντιο- πνευματικοί θησαυροί εννοούμε-,και οι λόγιοι του Βυζαντίου συνάντησαν εγκάρδια υποδοχή στην δύση. Με την άλωση τέλος της Κωνσταντινούπολης όλοι σχεδόν οι πνευματικοί άνθρωποι κατέφυγαν στην Δύση και εκεί υποκίνησαν την ανάπτυξη των μελετών των Ελληνικών γραμμάτων. Με την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453,ένας κόσμος φωτός που διήρκεσε 11 ολόκληρους αιώνες,έφτασε στο τέλος του.
Ένας μεγάλος πολιτισμός, που έδωσε πολύ περισσότερα από ό,τι πήρε,έδυσε αμετάκλητα και οριστικά (;). Όλοι οι βάρβαροι λαοί, που ήρθαν σε επαφή μαζί του, κέρδισαν από αυτόν και προόδευσαν πολιτιστικά.Άφησε μια σημαντικότατη κληρονομιά στις τέχνες και τα γράμματα, που όσο και να προσπαθούν κάποιοι να την υποβαθμίσουν, εντούτοις αντικειμενικά βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο από όλους τους πολιτισμούς της εποχής της.Το όνομα της πρωτεύουσας αυτού του βασιλείου έγινε θρύλος και η ανάμνησή της υπάρχει σε όλους όσους ήρθαν σε επαφή μαζί της.Και για μας τους Έλληνες στέκει πάντα φάρος ζωοδότης πολιτισμού και όνομα λατρευτό και αξέχαστο συνάμα.
Όσοι αιώνες κι αν περάσουν η Κωνσταντινούπολη θα είναι για το λαό μας σύμβολο μεγαλείου και δόξας, προπύργιο του πολιτισμού απέναντι στη βαρβαρότητα.
http://www.greekhistory.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου