Mία από τις πλέον μάχιμες διοικήσεις του ΠΝ είναι και η Διοίκηση Ελικοπτέρων Ναυτικού (ΔΕΝ) που εδρεύει στον Μαραθώνα Αττικής, στο ναυτικό οχυρό της τοποθεσίας Κοτρώνι. Άγνωστη στο ευρύ κοινό, η ΔΕΝ αριθμεί περίπου 25 χρόνια παρουσίας στις ελληνικές θάλασσες και όχι μόνο.
Η ΔΕΝ υπάγεται στο Αρχηγείο Στόλου και διαθέτει ως επιμέρους υπηρεσίες την 1η και την 2η Μοίρα ελικοπτέρων, τη Σχολή Ελικοπτέρων Ναυτικού, τη βάση ελικοπτέρων και τον ελικοσταθμό Αμφιάλης.
Η 1η Μοίρα ελικοπτέρων της ΔΕΝ διαθέτει 8 ελικόπτερα (ΑΒ-212), ενώ η 2η Μοίρα διαθέτει 11 ελικόπτερα (8 S70B6 Seahawk + 3 S70B Seahawk). Επίσης, στην 1η Μοίρα υπάγονται και 2 ελικόπτερα Alouette, τα οποία χρησιμοποιούνται για αρχική εκπαίδευση των πιλότων από την Σχολή Ελικοπτέρων.Η κάθε Μοίρα ελικοπτέρων διαθέτει περίπου 150 με 170 άτομα, ιπτάμενους (χειριστές και χειριστές ηλεκτρονικών συσκευών) και προσωπικό συντήρησης (μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι, ηλεκτρονικοί, οπλουργοί), οι οποίοι είναι και αυτοί ιπτάμενο προσωπικό. Επίσης υπάρχει και αποσπασμένο προσωπικό σε διάφορες υπηρεσίες (πλοία, Αρχηγείο Στόλου).
Σε κάθε αποστολή ελικοπτέρου σε πολεμικό πλοίο (ασκήσεις, επιφυλακές κ.ά.), προσωπικό από την ΔΕΝ (χειριστές και τεχνικοί) μεταβαίνει επί του πολεμικού πλοίου για την παροχή υποστήριξης. Το προσωπικό που υπηρετεί στην ΔΕΝ, ιπτάμενο και τεχνικό, αναβαθμίζει την πολεμική ικανότητα του Π.Ν. με ασφάλεια και συνέπεια.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα ελικόπτερα του Ναυτικού ονομάζονται «το μακρύ χέρι του στόλου» και όλα αυτά με μηδενικό δείκτη ατυχημάτων (όσον αφορά ιδιαίτερα την 2η Μοίρα των ελικοπτέρων Seahawk!) για περισσότερο από 17 χρόνια! Καταλαβαίνει εύκολα κάποιος, ότι ιπτάμενοι και περισσότερο τεχνικοί που υπηρετούν στην ΔΕΝ, είναι άνθρωποι με υψηλή κατάρτιση, ζήλο και κυρίως αγάπη για την πατρίδα και το αντικείμενο που υπηρετούν.
Επιχειρήσεις και προβλήματα στο Αιγαίο
Τα ελικόπτερα του Ναυτικού αναλαμβάνουν μια τεράστια γκάμα αποστολών: Από ανθυποβρυχιακό πόλεμο (ανίχνευση υποβρυχίων), κατά στόχων επιφανείας, επιτήρησης θαλασσίων περιοχών, μέχρι και αποστολές Έρευνας και Διάσωσης (SAR) και διάφορες άλλες αποστολές για τον κρατικό μηχανισμό επ’ ωφελεία του κοινωνικού συνόλου (ελικόπτερα της 2ης Μοίρας συμμετείχαν το 2007 στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών στο νομό Ηλείας με απόλυτη επιτυχία!).
Επιχειρώντας όμως στο Αιγαίο με ελικόπτερο, δεν είναι κάτι εύκολο. Αμέτρητα νησιά, διάφορα βάθη, μεγάλη κυκλοφορία εμπορικών πλοίων και απρόβλεπτος καιρός, συνθέτουν ένα εφιαλτικό πεδίο αντιπαράθεσης για κάθε διοικητή.
Aνθυποβρυχιακός πόλεμος
Όσον αφορά τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο, τα ελικόπτερά της ΔΕΝ διαθέτουν ποντιζόμενο Sonar (με τα νέα ελικόπτερα Seahawk να φέρουν το νέο Sonar HELRAS) και τορπίλες Mk46. Μία συνηθισμένη αποστολή ανθυποβρυχιακού αγώνα περιλαμβάνει την πόντιση του Sonar από το ελικόπτερο, με το πλήρωμά του να προσπαθεί να επιτύχει την εύρεση του υποβρυχίου και εν συνεχεία είτε την καταστροφή του, είτε την αποτροπή επίθεσης στη φίλια δύναμη.
Επίσης τα ελικόπτερα μπορούν να δώσουν τη θέση του υποβρυχίου στο μητρικό πλοίο και από εκεί και πέρα να γίνει προσπάθεια καταστροφής του από τα πλοία επιφανείας.
Τα υποβρύχια, από τότε που εμφανίστηκαν, άλλαξαν άρδην τον ναυτικό πόλεμο. Είναι εξαιρετικά δύσκολα στον εντοπισμό τους και σε νερά όπως αυτά του Αιγαίου, ενώ το «κυνηγητό» τους είναι μια πάρα πολύ δύσκολη υπόθεση.
Η δυσκολία στον εντοπισμό τους δίνει στα υποβρύχια αυτόματα και την πρωτοβουλία των κινήσεων στο θαλάσσιο πεδίο της μάχης! Έχουν την πολυτέλεια των κινήσεων σε διάφορα βάθη, την αθόρυβη λειτουργία (ακόμα και η έρευνά τους για στόχους, γίνεται σε παθητική λειτουργία) και κατά συνέπεια έχουν και την επιλογή στόχων, δηλαδή κινούνται με τέτοιο τρόπο ώστε να μένουν εκτός εμβέλειας πλοίων Sonar.
Ο μόνος ανασταλτικός παράγοντας στις κινήσεις τους, είναι η ύπαρξη ελικοπτέρων στην περιοχή.
Το πρόβλημα των ελικοπτέρων όμως είναι αρκετά μεγάλο, αν αναλογιστεί κανείς τις ιδιαιτερότητες του Αιγαίου. Η ύπαρξη διαφόρων βαθών (από πολύ ρηχά νερά έως και πολύ βαθιά), κάνει τον εντοπισμό ενός υποβρυχίου δύσκολη υπόθεση.
Τα ρηχά νερά, σημαίνουν αυτόματα και πολλές ανακλάσεις από τον βυθό. Επίσης υπάρχει και το θέμα απορρόφησης μέρους του εκπεμπόμενου από τo Sonar ήχου, εάν έχουμε μικρά βάθη και λασπώδεις πυθμένες. Έτσι, ένα υποβρύχιο προτιμά να κινείται σε περιοχές με πυθμένες μικρού βάθους (ρηχά νερά) και με άμμο. Λόγω αυτών των συνθηκών, οι χειριστές του Sonar των ελικοπτέρων πρέπει να είναι αρκετά έμπειροι για να καταλάβουν αν κάποια ανάκλαση είναι στόχος ή όχι.
Επίσης, πολλές ανακλάσεις προέρχονται και από την ύπαρξη πολλών νησιών. Όταν λοιπόν τα υποβρύχια κινούνται κοντά σε μια ακτογραμμή, το ίχνος τους είναι δύσκολο να διακριθεί στην οθόνη του Sonar των ελικοπτέρων. Επιπλέον, η ύπαρξη διαφορετικών θερμοκρασιών στο Αιγαίο δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες στον εντοπισμό των ελικοπτέρων. Τα υποβρύχια εκμεταλλεύονται τις διαφορές στον πυθμένα του Αιγαίου και τη μεταβλητότητα του βάθους των υδάτων.
Ανάλογα με την περιοχή γίνονται πρακτικά αόρατα στις οθόνες. Ακόμα δυσκολότερος γίνεται ο εντοπισμός υποβρυχίου όταν έχουμε κυματισμό στην επιφάνεια της θάλασσας (υπάρχει απορρόφηση ήχου από τον κυματισμό).
Εάν σε αυτά τα δεδομένα προσθέσουμε και τις μεταβολές στη θερμοκρασία της θάλασσας, η οποία επηρεάζει πολύ τη διάδοση του ήχου, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί το υποβρύχιο χαρακτηρίζεται ίσως το τελειότερο επιθετικό όπλο στη θάλασσα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση θερμοκρασίας του νερού, προκαλεί αύξηση ταχύτητας του ήχου. Επίσης η αύξηση αλατότητας του νερού αυξάνει την ταχύτητα του ήχου.
Υπό το πρίσμα αυτό γίνονται αντιληπτές οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα πληρώματα της ΔΕΝ κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων στο Αιγαίο. Αυτά τα προβλήματα όμως δεν πτοούν τους πιλότους και τους χειριστές των Sonar των ελικοπτέρων της ΔΕΝ.
Αντιθέτως, τα ελληνικά πληρώματα εφευρίσκουν νέες μεθόδους και τακτικές μέσα από τις ετήσιες ασκήσεις που λαμβάνουν χώρα στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο, βελτιώνοντας συνεχώς την απόδοσή τους, όπως έχει φανεί ακόμα και υπό τις πλέον ρεαλιστικές συνθήκες στο Αιγαίο – και όχι μόνο.
Πόλεμος αέρος-επιφανείας
Εκτός από τη συμμετοχή τους σε επιχειρήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου τα ελικόπτερα της ΔΕΝ μπορούν και έχουν τα μέσα να συμμετάσχουν σε επιχειρήσεις κατά πλοίων επιφανείας.
Για τις επιχειρήσεις κατά των πλοίων επιφανείας τα ελικόπτερα του ΠΝ διαθέτουν συστήματα Radar, FLIR (τα ελικόπτερα Seahawk) βλήματα αέρος-επιφανείας Penguin, Hellfire, όσον αφορά τα νέα ελικόπτερα Seahawks, και το βλήμα AS-12 που έφεραν τα παλαιά ελικόπτερα ΑΒ-212 μέχρι και πριν από κάποια χρόνια.
Με τον εξοπλισμό αυτό, τα ελικόπτερα της ΔΕΝ καλούνται να παίξουν ουσιαστικά ρόλο ιπτάμενου hunter-killer σε ένα σύνθετο και απαιτητικό πεδίο αντιπαράθεσης όπως το αρχιπέλαγος του Αιγαίου.
To Αιγαίο, ως κλειστή θάλασσα με τις εκατοντάδες νησιών και βραχονησίδων, είναι ομολογουμένως ένα πολύ δύσκολο πεδίο αντιπαράθεσης. Από τα πρώτα πράγματα που μπορούν να επισημανθούν για το επιχειρησιακό περιβάλλον του Αιγαίου είναι ότι σε μια σύγκρουση αεροναυτικών δυνάμεων, θα υπάρχει κορεσμός δυνάμεων, δηλαδή πολλά πολεμικά πλοία, αεροπλάνα, ελικόπτερα σε ένα αρκετά περιορισμένο χώρο.
Σε αυτόν τον περιορισμένο χώρο, τα ελικόπτερα των ναυτικών δυνάμεων της Ελλάδας και της Τουρκίας, θα παίξουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο, αλλά θα είναι ταυτόχρονα και πολύ ευάλωτοι στόχοι, εφόσον θα πετούν με μικρές έως και μηδενικές ταχύτητες κατά την εκτέλεση των αποστολών τους (συνήθως στην έρευνα και εξουδετέρωση εχθρικών υποβρυχίων). Επιπλέον, τα ελικόπτερα του ΠΝ θα είναι πρωταρχικοί στόχοι των εχθρικών δυνάμεων, αφού σε περιόδους επιχειρήσεων τα ελικόπτερα της ΔΕΝ θα χρησιμοποιηθούν και ως mini AWACS, εξυπηρετώντας τα μητρικά πλοία (και όχι μόνο).
Επίσης πολύ σημαντικό είναι ότι σε μια τόσο κλειστή θάλασσα περιοχή όπως το Αιγαίο υπάρχουν τόσο πολλά νησιά και βραχονησίδες. Τα νησιά είναι ιδανικός τόπος για να κρυφτεί ένα πολεμικό πλοίο ακόμα και σε μέγεθος φρεγάτας, δυσκολεύοντας έτσι τον εντοπισμό και την στοχοποίησή του από ελικόπτερα αλλά και από εχθρικά πλοία, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Είναι βέβαια σημαντικό ότι τα ελικόπτερα της 2ης Μοίρας (S70B6 Seahawk και S70B Seahawk) φέρουν στο ρύγχος τους συσκευές FLIR, οι οποίες επιτρέπουν τον εντοπισμό παντός είδους στόχων ημέρα και νύκτα, ακόμα και υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Από την άλλη, τα ελικόπτερα στο Αιγαίο αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τις συσκευές ραντάρ που διαθέτουν και αυτό, διότι ο εντοπισμός των στόχων που βρίσκονται κοντά σε ακτές είναι αρκετά δύσκολος λόγω της αντανάκλασης του αναγλύφου.
Η ύπαρξη συστημάτων ραδιοζεύξης στα ελικόπτερα (link 11) και το αυτόνομο τακτικό τους σύστημα, τους επιτρέπει να δρουν αυτόματα και ως αυτόνομες επιχειρησιακές μονάδες. Αυτό όμως έχει και ένα βασικό μειονέκτημα. Τα τέσσερα άτομα πλήρωμα που επιβαίνουν στο ελικόπτερο καλούνται να κάνουν τη δουλειά που κάνει πρακτικά και ένα κέντρο επιχειρήσεων πλοίου μεγέθους φρεγάτας. Έτσι, ο φόρτος εργασίας καθίσταται αυτόματα μεγάλος και δυσανάλογος!
Καιρικές συνθήκες
Τέλος, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που δυσκολεύει τα πτητικά μέσα και το προσωπικό, είναι οι καιρικές συνθήκες. Ένα από τα χαρακτηριστικά του Αιγαίου είναι η συνεχής αλλαγή του καιρού σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα ως προς την κατάσταση της θάλασσας (Μποφώρ). Πληρώματα πολεμικών πλοίων αναφέρουν ότι η θάλασσα από ήρεμη φτάνει να γίνεται πολύ τρικυμιώδης σε πολύ μικρό χρόνο, δυσκολεύοντας προσωπικό και υλικό, αν και τα ελληνικά πληρώματα είναι πάρα πολύ εκπαιδευμένα σε οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση. Αυτό έχει διαπιστωθεί σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, μέσω ασκήσεων αλλά και αποστολών στο εξωτερικό σε αντίθεση με άλλα γειτονικά Ναυτικά που ακυρώνουν ασκήσεις με 5 Μποφώρ!
Εκπαίδευση–Διακρίσεις
Τα πληρώματα των ελικοπτέρων της ΔΕΝ εκπαιδεύονται διαρκώς πολύ σκληρά, για να ανταπεξέλθουν με επιτυχία σε όλες αυτές τις δυσκολίες. Η εκπαίδευση γίνεται κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, με ρεαλισμό, αλλά και πάντα με την ασφάλεια να προέχει πάνω από όλα. Δεν είναι τυχαίο το ότι η ΔΕΝ, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, δεν έχει ούτε ένα περιστατικό (ατύχημα), με την 2η Μοίρα να μην έχει το παραμικρό συμβάν από την έναρξη της λειτουργίας της!
Η πτητική εκπαίδευση, τουλάχιστον το αρχικό κομμάτι, ελάμβανε χώρα στις εγκαταστάσεις της Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκιο, μέχρι το 1992, όπου ιδρύθηκε η Σχολή Ελικοπτέρων ναυτικού (ΣΕΝ). Στην ΣΕΝ εκπαιδεύονται ιπτάμενοι και τεχνικοί ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Η εκπαίδευση είναι εξαιρετική και όλο το προσωπικό της ΔΕΝ, που έχει αποφοιτήσει από την ΣΕΝ, μιλά με τα καλύτερα λόγια για το υψηλό επίπεδο γνώσεων που έλαβε από εκεί. Είναι σημαντική και η μετέπειτα εκπαίδευση των πληρωμάτων, η οποία συνεχίζεται και σε διάφορες άλλες σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων (και για ιπτάμενους αλλά και τεχνικούς).
Εξίσου σημαντική είναι και η συνεκπαίδευση με τα άλλα σώματα των ενόπλων δυνάμεων πληρώματα της ΔΕΝ, λαμβάνουν μέρος σε διάφορες σειρές του Σχολείου Όπλων Τακτικής (ΣΟΤ), συνεργάζονται με αεροπλάνα της Πολεμικής Αεροπορίας κατά τη διάρκεια ασκήσεων όπως, για παράδειγμα, στοχοποιούν ναυτικές δυνάμεις επ’ ωφελεία μαχητικών της ΠΑ.
Σπουδαίο ρόλο λοιπόν, μαζί με την εκπαίδευση, παίζει και το επίπεδο ιπταμένου και τεχνικού προσωπικού, με τους τελευταίους να δίνουν έναν τιτάνιο αγώνα για να πετούν τα ελικόπτερα με ασφάλεια. Αυτό προκύπτει από ασκήσεις του Ναυτικού («Λαίλαπα», «Αστραπή», «Καταιγίδα»), από ασκήσεις σε επίπεδο Μοίρας, από συνεργασίες και από αποστολές των ελικοπτέρων σε διεθνείς ασκήσεις (φερόμενα σε φρεγάτες).
Τα σχόλια για την απόδοση των πληρωμάτων των ελικοπτέρων της ΔΕΝ, είναι πάντα εξαιρετικά και αυτό δείχνει το επίπεδο των ανθρώπων που υπηρετούν σε αυτή.
Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από λίγα χρόνια, στη διεθνή άσκηση NOBLE MANDA, που έλαβε χώρα στη Σικελία, τα ελικόπτερα της 2ης Μοίρας αποκάλυψαν τους περισσότερους υποβρύχιους στόχους και κατάφεραν να έχουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα και βγήκαν πρώτοι σε βαθμολογία, ανάμεσα σε Γερμανούς, Γάλλους, αλλά και Τούρκους.
Τα ελικόπτερα της ΔΕΝ αναλαμβάνουν συνεχώς και αποστολές Έρευνας και Διάσωσης, με τιμητικές διακρίσεις (αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, για διάσωση ναυαγών νοτίως της Κρήτης και μεταφοράς ασθενών – πολλοί ασθενείς οφείλουν τη ζωή τους σε πληρώματα της ΔΕΝ). Επίσης, σε συνεργασία με την Aεροπορία αλλά και με τον Eλληνικό Στρατό, τα πληρώματα της ΔΕΝ αποσπούν πολύ καλές κριτικές για τον επαγγελματισμό τους και την εφευρετικότητά τους.
Πριν από τρία χρόνια τουρκικό υποβρύχιο εντοπίστηκε από ελικόπτερα του ΠΝ στον Νότιο Ευβοϊκό και ότι για πολλές ώρες παρακολουθούνταν από τα ελικόπτερα της ΔΕΝ, με αποτέλεσμα, στην προσπάθειά του να διαφύγει του εντοπισμού του, παραλίγο να «βρει» στο βυθό μερικά μόλις μίλια από τις ακτές της Αν. Αττικής!
Για να μην συμβεί το μοιραίο, τα ελληνικά ελικόπτερα διέκοψαν την επιχείρηση εντοπισμού του τουρκικού υποβρυχίου ώστε να μην κλιμακωθεί το ατυχές για το τουρκικό Ναυτικό περιστατικό σε κρίση μεταξύ των δύο κρατών!
Συντήρηση
Οι Μοίρες των ελικοπτέρων (ΜΕΝ 1 & 2) της ΔΕΝ, σε αντίθεση με ό,τι γίνεται στα άλλα Σώματα, εξυπηρετούν τη συντήρηση των ελικοπτέρων τους σε όλα τα επίπεδα. Με εξαίρεση την 1η ΜΕΝ, όπου κάποια ελικόπτερα ΑΒ-212 στέλνονται στην ΕΑΒ για την πραγματοποίηση της βαριάς συντήρησης, όλες οι άλλες επιθεωρήσεις των ελικοπτέρων και για τις δυο Μοίρες, γίνονται στη βάση του ΠΝ στο Κοτρώνι Αττικής. Είναι σημαντικό ότι, όσον αφορά στην 2η Μοίρα, η κατασκευάστρια εταιρεία Sikorsky, δεν παρέχει εργοστασιακή υποστήριξη στην Ελλάδα, αν και η εταιρεία ισχυρίζεται ότι αυτό δεν χρειάζεται, επισημαίνοντας ότι η συντήρηση των 11 ελικοπτέρων της ΔΕΝ μπορεί να γίνει κάλλιστα στην ΕΑΒ ή στο Κοτρώνι.
Οι επιθεωρήσεις των ελικοπτέρων είναι είτε ημερολογιακές (εβδομαδιαίες, μηνιαίες κλπ.), είτε ωρολογιακές ανά 30, ανά 60 ώρες κλπ. Αν και το ελικόπτερο είναι εύκολο στη συντήρηση με πολλές θυρίδες προσβασιμότητας, οι τεχνικοί πολλές φορές εργάζονται κάτω από αντίξοες συνθήκες, για να έχουν τα ελικόπτερά τους πάντα διαθέσιμα.
Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας είναι και το περιβάλλον όπου καλούνται να εργαστούν με τη συντήρηση των ελικοπτέρων να γίνεται πολλές φορές εν πλω. Όπως γίνεται αντιληπτό, αυτό είναι αρκετά δύσκολο λόγω των καιρικών συνθηκών, αλλά και άλλων παραγόντων όπως η έλλειψη κατάλληλου φωτισμού και η στενότητα του χώρου (η επιθεώρηση σε κάποιο κατάστρωμα νύχτα καταμεσής στο Aιγαίο, δεν είναι κάτι εύκολο).
Ένα ακόμη δύσκολο θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι τεχνικοί, είναι το θέμα της διάβρωσης του ελικοπτέρου. Με το σύνολο των πτήσεων των ελικοπτέρων της ΔΕΝ να πραγματοποιείται πολύ χαμηλά πάνω από τη θάλασσα αλλά και γενικότερα η παραμονή ενός πτητικού μέσου κοντά σε θαλασσινό νερό, το ελικόπτερο εκτίθεται στις διαβρωτικές ιδιότητες του θαλασσινού νερού με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την σωστή του λειτουργία και την επίδραση στην ασφάλεια των πτήσεων.
Για τους παραπάνω λόγους οι μηχανικοί των ελικοπτέρων πρέπει να εξετάζουν καθημερινά τα ελικόπτερα μετά την ολοκλήρωση των πτήσεων τους γιατί η διάβρωση μπορεί να παρατηρηθεί και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία. Πάντως οι δείχτες ασφάλειας των ελικοπτέρων της ΔΕΝ είναι εξαιρετικά υψηλοί και αυτό δείχνει το επίπεδο αλλά και την σκληρή δουλεία που καταβάλουν οι τεχνικοί της διοίκησης. Ο μηδενικός δείκτης ατυχημάτων του ΠΝ αποτελεί ταυτόχρονα και την μεγαλύτερη ικανοποίηση για αυτούς!
Προτάσεις–Αναβαθμίσεις
Παρ’ όλο που η ΔΕΝ τόσα χρόνια ακούραστα, αθόρυβα και με μεγάλη επιτυχία, εκτελεί το έργο της υπάρχουν κατά καιρούς κάποιες χαμηλού κόστους προτάσεις, για την επιπλέον αύξηση των δυνατοτήτων των ελικοπτέρων.
Στον διεθνή αλλά και στον ελληνικό χώρο υπάρχουν εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ελικοπτέρων και στην αναβάθμιση των δυνατοτήτων τους. Μια πολύ καλή και σχετικά χαμηλού κόστους πρόταση για την αναβάθμιση των δυνατοτήτων μέρους του αεροπορικού Στόλου της ΔΕΝ, είναι η εγκατάσταση συσκευής FLIR στα 8 διαθέσιμα ελικόπτερα AΒ-212.
Tα συγκεκριμένα ελικόπτερα, έχουν ακόμα πολλά ακόμα να δώσουν στον χώρο της ναυτικής αεροπορίας και η υποστήριξη τους δεν απαιτεί μεγάλο κόστος. Για την υλοποίηση της παραπάνω πρότασης υπάρχουν εταιρίες τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα που με πολύ χαμηλό κόστος μπορούν να τοποθετήσουν τέτοιου είδους συσκευές οι οποίες είναι απαραίτητες όπως έχει αποδεικτή στο σύγχρονο επιχειρησιακό πεδίο.
Αξίζει να σημειωθεί η αναβάθμιση των δυνατοτήτων των ελικοπτέρων Seahawks της 2ης Mοίρας μετά την εγκατάσταση σε αυτά των συσκευών FLIR στο ρύγχος τους.
Χάρις στα νέα συστήματα τα πληρώματα των ελικοπτέρων Seahawk εκτελούν χωρίς ιδιαιτέρους περιορισμούς σχεδόν οποιαδήποτε αποστολή τόσο κατά την διάρκεια της ημέρας, όσο και της νύχτας ! Αν είχε τοποθετηθεί μια τέτοια συσκευή πριν κάποια χρόνια στα ΑΒ-212, ίσως να μην θρηνούσαμε στα Ίμια τους τρεις ηρωικούς νεκρούς αξιωματικούς του ΠΝ 21!
Ένα ακόμη σύστημα το οποίο θα αύξανε τις δυνατότητες των AB-212 και των Seahawk της 2ης Mοίρας είναι η εγκατάσταση ενός συστήματος ηλεκτρονικού πολέμου και στους δύο τύπους των ελικοπτέρων.
Στα σύγχρονα πεδία των μαχών, ο ηλεκτρονικός πόλεμος θα έχει τον πρώτο ρόλο, ιδιαίτερα στο Αιγαίο, όπου πολλά μέσα είτε αεροπορικά, είτε θαλάσσια θα κινούνται σε πολύ περιορισμένες περιοχές υπό καθεστώς υψηλών παρεμβολών.
Μια πολύ καλή ιδέα θα ήταν επίσης και ο εξοπλισμός των ελικοπτέρων AΒ-212 με κάποιο σύγχρονο βλήμα προσβολής πλοίων, όπως λόγου χάριν τον πύραυλο Hellfire. Με μια σχετικά μικρή τροποποίηση, θα μπορούσε να τοποθετηθεί φορέας στην μια πλευρά του ελικοπτέρου με συνέπεια οι δυνατότητες των AΒ-212 να αυξηθούν κατακόρυφα !
Όπως παρατηρούμε υπάρχουν πολλές λύσεις, οι οποίες μπορούν να αναβαθμίσουν την αποτελεσματικότητα των ελικοπτέρων του Πολεμικού Ναυτικού με πολύ μικρό κόστος, αλλά με πολύ καλά επιχειρησιακά αποτελέσματα καθιστώντας τα ελικόπτερα ιδιαίτερα τα AΒ-212, αξιόμαχα για πολλά χρόνια ακόμα.
Η Διοίκηση Ελικοπτέρων Ναυτικού, είναι μια πολυσύνθετη υπηρεσία, η οποία παντρεύει θαλάσσιες και αεροπορικές επιχειρήσεις, εδώ και περίπου είκοσι πέντε χρόνια με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Οποτεδήποτε ζητήθηκε, τα ελικόπτερα του Ναυτικού ήταν εκεί που έπρεπε να βρίσκεται, σε Ελλάδα και εξωτερικό, κάνοντας τους Έλληνες ακόμα πιο υπερήφανους και τους ξένους (στρατιωτικούς και μη) να μιλούν με τα πιο κολακευτικά λόγια για το έργο και τον επαγγελματισμό των πληρωμάτων (ιπτάμενων και τεχνικών).
Παρ όλο που η φύση των συγκεκριμένων επιχειρήσεων είναι πολύπλοκη και πολλές φορές εξαιρετικά δύσκολη ,τα πληρώματα της ΔΕΝ, ανταπεξέρχονται με επιτυχία του δύσκολου και απαιτητικού έργου που τους ανατίθεται. Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς ότι εκπαίδευση και επαγγελματισμός φέρνουν κατά κανόνα το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Πηγή
Η ΔΕΝ υπάγεται στο Αρχηγείο Στόλου και διαθέτει ως επιμέρους υπηρεσίες την 1η και την 2η Μοίρα ελικοπτέρων, τη Σχολή Ελικοπτέρων Ναυτικού, τη βάση ελικοπτέρων και τον ελικοσταθμό Αμφιάλης.
Η 1η Μοίρα ελικοπτέρων της ΔΕΝ διαθέτει 8 ελικόπτερα (ΑΒ-212), ενώ η 2η Μοίρα διαθέτει 11 ελικόπτερα (8 S70B6 Seahawk + 3 S70B Seahawk). Επίσης, στην 1η Μοίρα υπάγονται και 2 ελικόπτερα Alouette, τα οποία χρησιμοποιούνται για αρχική εκπαίδευση των πιλότων από την Σχολή Ελικοπτέρων.Η κάθε Μοίρα ελικοπτέρων διαθέτει περίπου 150 με 170 άτομα, ιπτάμενους (χειριστές και χειριστές ηλεκτρονικών συσκευών) και προσωπικό συντήρησης (μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι, ηλεκτρονικοί, οπλουργοί), οι οποίοι είναι και αυτοί ιπτάμενο προσωπικό. Επίσης υπάρχει και αποσπασμένο προσωπικό σε διάφορες υπηρεσίες (πλοία, Αρχηγείο Στόλου).
Σε κάθε αποστολή ελικοπτέρου σε πολεμικό πλοίο (ασκήσεις, επιφυλακές κ.ά.), προσωπικό από την ΔΕΝ (χειριστές και τεχνικοί) μεταβαίνει επί του πολεμικού πλοίου για την παροχή υποστήριξης. Το προσωπικό που υπηρετεί στην ΔΕΝ, ιπτάμενο και τεχνικό, αναβαθμίζει την πολεμική ικανότητα του Π.Ν. με ασφάλεια και συνέπεια.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα ελικόπτερα του Ναυτικού ονομάζονται «το μακρύ χέρι του στόλου» και όλα αυτά με μηδενικό δείκτη ατυχημάτων (όσον αφορά ιδιαίτερα την 2η Μοίρα των ελικοπτέρων Seahawk!) για περισσότερο από 17 χρόνια! Καταλαβαίνει εύκολα κάποιος, ότι ιπτάμενοι και περισσότερο τεχνικοί που υπηρετούν στην ΔΕΝ, είναι άνθρωποι με υψηλή κατάρτιση, ζήλο και κυρίως αγάπη για την πατρίδα και το αντικείμενο που υπηρετούν.
Επιχειρήσεις και προβλήματα στο Αιγαίο
Τα ελικόπτερα του Ναυτικού αναλαμβάνουν μια τεράστια γκάμα αποστολών: Από ανθυποβρυχιακό πόλεμο (ανίχνευση υποβρυχίων), κατά στόχων επιφανείας, επιτήρησης θαλασσίων περιοχών, μέχρι και αποστολές Έρευνας και Διάσωσης (SAR) και διάφορες άλλες αποστολές για τον κρατικό μηχανισμό επ’ ωφελεία του κοινωνικού συνόλου (ελικόπτερα της 2ης Μοίρας συμμετείχαν το 2007 στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών στο νομό Ηλείας με απόλυτη επιτυχία!).
Επιχειρώντας όμως στο Αιγαίο με ελικόπτερο, δεν είναι κάτι εύκολο. Αμέτρητα νησιά, διάφορα βάθη, μεγάλη κυκλοφορία εμπορικών πλοίων και απρόβλεπτος καιρός, συνθέτουν ένα εφιαλτικό πεδίο αντιπαράθεσης για κάθε διοικητή.
Aνθυποβρυχιακός πόλεμος
Όσον αφορά τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο, τα ελικόπτερά της ΔΕΝ διαθέτουν ποντιζόμενο Sonar (με τα νέα ελικόπτερα Seahawk να φέρουν το νέο Sonar HELRAS) και τορπίλες Mk46. Μία συνηθισμένη αποστολή ανθυποβρυχιακού αγώνα περιλαμβάνει την πόντιση του Sonar από το ελικόπτερο, με το πλήρωμά του να προσπαθεί να επιτύχει την εύρεση του υποβρυχίου και εν συνεχεία είτε την καταστροφή του, είτε την αποτροπή επίθεσης στη φίλια δύναμη.
Επίσης τα ελικόπτερα μπορούν να δώσουν τη θέση του υποβρυχίου στο μητρικό πλοίο και από εκεί και πέρα να γίνει προσπάθεια καταστροφής του από τα πλοία επιφανείας.
Τα υποβρύχια, από τότε που εμφανίστηκαν, άλλαξαν άρδην τον ναυτικό πόλεμο. Είναι εξαιρετικά δύσκολα στον εντοπισμό τους και σε νερά όπως αυτά του Αιγαίου, ενώ το «κυνηγητό» τους είναι μια πάρα πολύ δύσκολη υπόθεση.
Η δυσκολία στον εντοπισμό τους δίνει στα υποβρύχια αυτόματα και την πρωτοβουλία των κινήσεων στο θαλάσσιο πεδίο της μάχης! Έχουν την πολυτέλεια των κινήσεων σε διάφορα βάθη, την αθόρυβη λειτουργία (ακόμα και η έρευνά τους για στόχους, γίνεται σε παθητική λειτουργία) και κατά συνέπεια έχουν και την επιλογή στόχων, δηλαδή κινούνται με τέτοιο τρόπο ώστε να μένουν εκτός εμβέλειας πλοίων Sonar.
Ο μόνος ανασταλτικός παράγοντας στις κινήσεις τους, είναι η ύπαρξη ελικοπτέρων στην περιοχή.
Το πρόβλημα των ελικοπτέρων όμως είναι αρκετά μεγάλο, αν αναλογιστεί κανείς τις ιδιαιτερότητες του Αιγαίου. Η ύπαρξη διαφόρων βαθών (από πολύ ρηχά νερά έως και πολύ βαθιά), κάνει τον εντοπισμό ενός υποβρυχίου δύσκολη υπόθεση.
Τα ρηχά νερά, σημαίνουν αυτόματα και πολλές ανακλάσεις από τον βυθό. Επίσης υπάρχει και το θέμα απορρόφησης μέρους του εκπεμπόμενου από τo Sonar ήχου, εάν έχουμε μικρά βάθη και λασπώδεις πυθμένες. Έτσι, ένα υποβρύχιο προτιμά να κινείται σε περιοχές με πυθμένες μικρού βάθους (ρηχά νερά) και με άμμο. Λόγω αυτών των συνθηκών, οι χειριστές του Sonar των ελικοπτέρων πρέπει να είναι αρκετά έμπειροι για να καταλάβουν αν κάποια ανάκλαση είναι στόχος ή όχι.
Επίσης, πολλές ανακλάσεις προέρχονται και από την ύπαρξη πολλών νησιών. Όταν λοιπόν τα υποβρύχια κινούνται κοντά σε μια ακτογραμμή, το ίχνος τους είναι δύσκολο να διακριθεί στην οθόνη του Sonar των ελικοπτέρων. Επιπλέον, η ύπαρξη διαφορετικών θερμοκρασιών στο Αιγαίο δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες στον εντοπισμό των ελικοπτέρων. Τα υποβρύχια εκμεταλλεύονται τις διαφορές στον πυθμένα του Αιγαίου και τη μεταβλητότητα του βάθους των υδάτων.
Ανάλογα με την περιοχή γίνονται πρακτικά αόρατα στις οθόνες. Ακόμα δυσκολότερος γίνεται ο εντοπισμός υποβρυχίου όταν έχουμε κυματισμό στην επιφάνεια της θάλασσας (υπάρχει απορρόφηση ήχου από τον κυματισμό).
Εάν σε αυτά τα δεδομένα προσθέσουμε και τις μεταβολές στη θερμοκρασία της θάλασσας, η οποία επηρεάζει πολύ τη διάδοση του ήχου, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί το υποβρύχιο χαρακτηρίζεται ίσως το τελειότερο επιθετικό όπλο στη θάλασσα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση θερμοκρασίας του νερού, προκαλεί αύξηση ταχύτητας του ήχου. Επίσης η αύξηση αλατότητας του νερού αυξάνει την ταχύτητα του ήχου.
Υπό το πρίσμα αυτό γίνονται αντιληπτές οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα πληρώματα της ΔΕΝ κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων στο Αιγαίο. Αυτά τα προβλήματα όμως δεν πτοούν τους πιλότους και τους χειριστές των Sonar των ελικοπτέρων της ΔΕΝ.
Αντιθέτως, τα ελληνικά πληρώματα εφευρίσκουν νέες μεθόδους και τακτικές μέσα από τις ετήσιες ασκήσεις που λαμβάνουν χώρα στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο, βελτιώνοντας συνεχώς την απόδοσή τους, όπως έχει φανεί ακόμα και υπό τις πλέον ρεαλιστικές συνθήκες στο Αιγαίο – και όχι μόνο.
Πόλεμος αέρος-επιφανείας
Εκτός από τη συμμετοχή τους σε επιχειρήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου τα ελικόπτερα της ΔΕΝ μπορούν και έχουν τα μέσα να συμμετάσχουν σε επιχειρήσεις κατά πλοίων επιφανείας.
Για τις επιχειρήσεις κατά των πλοίων επιφανείας τα ελικόπτερα του ΠΝ διαθέτουν συστήματα Radar, FLIR (τα ελικόπτερα Seahawk) βλήματα αέρος-επιφανείας Penguin, Hellfire, όσον αφορά τα νέα ελικόπτερα Seahawks, και το βλήμα AS-12 που έφεραν τα παλαιά ελικόπτερα ΑΒ-212 μέχρι και πριν από κάποια χρόνια.
Με τον εξοπλισμό αυτό, τα ελικόπτερα της ΔΕΝ καλούνται να παίξουν ουσιαστικά ρόλο ιπτάμενου hunter-killer σε ένα σύνθετο και απαιτητικό πεδίο αντιπαράθεσης όπως το αρχιπέλαγος του Αιγαίου.
To Αιγαίο, ως κλειστή θάλασσα με τις εκατοντάδες νησιών και βραχονησίδων, είναι ομολογουμένως ένα πολύ δύσκολο πεδίο αντιπαράθεσης. Από τα πρώτα πράγματα που μπορούν να επισημανθούν για το επιχειρησιακό περιβάλλον του Αιγαίου είναι ότι σε μια σύγκρουση αεροναυτικών δυνάμεων, θα υπάρχει κορεσμός δυνάμεων, δηλαδή πολλά πολεμικά πλοία, αεροπλάνα, ελικόπτερα σε ένα αρκετά περιορισμένο χώρο.
Σε αυτόν τον περιορισμένο χώρο, τα ελικόπτερα των ναυτικών δυνάμεων της Ελλάδας και της Τουρκίας, θα παίξουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο, αλλά θα είναι ταυτόχρονα και πολύ ευάλωτοι στόχοι, εφόσον θα πετούν με μικρές έως και μηδενικές ταχύτητες κατά την εκτέλεση των αποστολών τους (συνήθως στην έρευνα και εξουδετέρωση εχθρικών υποβρυχίων). Επιπλέον, τα ελικόπτερα του ΠΝ θα είναι πρωταρχικοί στόχοι των εχθρικών δυνάμεων, αφού σε περιόδους επιχειρήσεων τα ελικόπτερα της ΔΕΝ θα χρησιμοποιηθούν και ως mini AWACS, εξυπηρετώντας τα μητρικά πλοία (και όχι μόνο).
Επίσης πολύ σημαντικό είναι ότι σε μια τόσο κλειστή θάλασσα περιοχή όπως το Αιγαίο υπάρχουν τόσο πολλά νησιά και βραχονησίδες. Τα νησιά είναι ιδανικός τόπος για να κρυφτεί ένα πολεμικό πλοίο ακόμα και σε μέγεθος φρεγάτας, δυσκολεύοντας έτσι τον εντοπισμό και την στοχοποίησή του από ελικόπτερα αλλά και από εχθρικά πλοία, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Είναι βέβαια σημαντικό ότι τα ελικόπτερα της 2ης Μοίρας (S70B6 Seahawk και S70B Seahawk) φέρουν στο ρύγχος τους συσκευές FLIR, οι οποίες επιτρέπουν τον εντοπισμό παντός είδους στόχων ημέρα και νύκτα, ακόμα και υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Από την άλλη, τα ελικόπτερα στο Αιγαίο αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τις συσκευές ραντάρ που διαθέτουν και αυτό, διότι ο εντοπισμός των στόχων που βρίσκονται κοντά σε ακτές είναι αρκετά δύσκολος λόγω της αντανάκλασης του αναγλύφου.
Η ύπαρξη συστημάτων ραδιοζεύξης στα ελικόπτερα (link 11) και το αυτόνομο τακτικό τους σύστημα, τους επιτρέπει να δρουν αυτόματα και ως αυτόνομες επιχειρησιακές μονάδες. Αυτό όμως έχει και ένα βασικό μειονέκτημα. Τα τέσσερα άτομα πλήρωμα που επιβαίνουν στο ελικόπτερο καλούνται να κάνουν τη δουλειά που κάνει πρακτικά και ένα κέντρο επιχειρήσεων πλοίου μεγέθους φρεγάτας. Έτσι, ο φόρτος εργασίας καθίσταται αυτόματα μεγάλος και δυσανάλογος!
Καιρικές συνθήκες
Τέλος, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που δυσκολεύει τα πτητικά μέσα και το προσωπικό, είναι οι καιρικές συνθήκες. Ένα από τα χαρακτηριστικά του Αιγαίου είναι η συνεχής αλλαγή του καιρού σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα ως προς την κατάσταση της θάλασσας (Μποφώρ). Πληρώματα πολεμικών πλοίων αναφέρουν ότι η θάλασσα από ήρεμη φτάνει να γίνεται πολύ τρικυμιώδης σε πολύ μικρό χρόνο, δυσκολεύοντας προσωπικό και υλικό, αν και τα ελληνικά πληρώματα είναι πάρα πολύ εκπαιδευμένα σε οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση. Αυτό έχει διαπιστωθεί σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, μέσω ασκήσεων αλλά και αποστολών στο εξωτερικό σε αντίθεση με άλλα γειτονικά Ναυτικά που ακυρώνουν ασκήσεις με 5 Μποφώρ!
Εκπαίδευση–Διακρίσεις
Τα πληρώματα των ελικοπτέρων της ΔΕΝ εκπαιδεύονται διαρκώς πολύ σκληρά, για να ανταπεξέλθουν με επιτυχία σε όλες αυτές τις δυσκολίες. Η εκπαίδευση γίνεται κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, με ρεαλισμό, αλλά και πάντα με την ασφάλεια να προέχει πάνω από όλα. Δεν είναι τυχαίο το ότι η ΔΕΝ, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, δεν έχει ούτε ένα περιστατικό (ατύχημα), με την 2η Μοίρα να μην έχει το παραμικρό συμβάν από την έναρξη της λειτουργίας της!
Η πτητική εκπαίδευση, τουλάχιστον το αρχικό κομμάτι, ελάμβανε χώρα στις εγκαταστάσεις της Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκιο, μέχρι το 1992, όπου ιδρύθηκε η Σχολή Ελικοπτέρων ναυτικού (ΣΕΝ). Στην ΣΕΝ εκπαιδεύονται ιπτάμενοι και τεχνικοί ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Η εκπαίδευση είναι εξαιρετική και όλο το προσωπικό της ΔΕΝ, που έχει αποφοιτήσει από την ΣΕΝ, μιλά με τα καλύτερα λόγια για το υψηλό επίπεδο γνώσεων που έλαβε από εκεί. Είναι σημαντική και η μετέπειτα εκπαίδευση των πληρωμάτων, η οποία συνεχίζεται και σε διάφορες άλλες σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων (και για ιπτάμενους αλλά και τεχνικούς).
Εξίσου σημαντική είναι και η συνεκπαίδευση με τα άλλα σώματα των ενόπλων δυνάμεων πληρώματα της ΔΕΝ, λαμβάνουν μέρος σε διάφορες σειρές του Σχολείου Όπλων Τακτικής (ΣΟΤ), συνεργάζονται με αεροπλάνα της Πολεμικής Αεροπορίας κατά τη διάρκεια ασκήσεων όπως, για παράδειγμα, στοχοποιούν ναυτικές δυνάμεις επ’ ωφελεία μαχητικών της ΠΑ.
Σπουδαίο ρόλο λοιπόν, μαζί με την εκπαίδευση, παίζει και το επίπεδο ιπταμένου και τεχνικού προσωπικού, με τους τελευταίους να δίνουν έναν τιτάνιο αγώνα για να πετούν τα ελικόπτερα με ασφάλεια. Αυτό προκύπτει από ασκήσεις του Ναυτικού («Λαίλαπα», «Αστραπή», «Καταιγίδα»), από ασκήσεις σε επίπεδο Μοίρας, από συνεργασίες και από αποστολές των ελικοπτέρων σε διεθνείς ασκήσεις (φερόμενα σε φρεγάτες).
Τα σχόλια για την απόδοση των πληρωμάτων των ελικοπτέρων της ΔΕΝ, είναι πάντα εξαιρετικά και αυτό δείχνει το επίπεδο των ανθρώπων που υπηρετούν σε αυτή.
Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από λίγα χρόνια, στη διεθνή άσκηση NOBLE MANDA, που έλαβε χώρα στη Σικελία, τα ελικόπτερα της 2ης Μοίρας αποκάλυψαν τους περισσότερους υποβρύχιους στόχους και κατάφεραν να έχουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα και βγήκαν πρώτοι σε βαθμολογία, ανάμεσα σε Γερμανούς, Γάλλους, αλλά και Τούρκους.
Τα ελικόπτερα της ΔΕΝ αναλαμβάνουν συνεχώς και αποστολές Έρευνας και Διάσωσης, με τιμητικές διακρίσεις (αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, για διάσωση ναυαγών νοτίως της Κρήτης και μεταφοράς ασθενών – πολλοί ασθενείς οφείλουν τη ζωή τους σε πληρώματα της ΔΕΝ). Επίσης, σε συνεργασία με την Aεροπορία αλλά και με τον Eλληνικό Στρατό, τα πληρώματα της ΔΕΝ αποσπούν πολύ καλές κριτικές για τον επαγγελματισμό τους και την εφευρετικότητά τους.
Πριν από τρία χρόνια τουρκικό υποβρύχιο εντοπίστηκε από ελικόπτερα του ΠΝ στον Νότιο Ευβοϊκό και ότι για πολλές ώρες παρακολουθούνταν από τα ελικόπτερα της ΔΕΝ, με αποτέλεσμα, στην προσπάθειά του να διαφύγει του εντοπισμού του, παραλίγο να «βρει» στο βυθό μερικά μόλις μίλια από τις ακτές της Αν. Αττικής!
Για να μην συμβεί το μοιραίο, τα ελληνικά ελικόπτερα διέκοψαν την επιχείρηση εντοπισμού του τουρκικού υποβρυχίου ώστε να μην κλιμακωθεί το ατυχές για το τουρκικό Ναυτικό περιστατικό σε κρίση μεταξύ των δύο κρατών!
Συντήρηση
Οι Μοίρες των ελικοπτέρων (ΜΕΝ 1 & 2) της ΔΕΝ, σε αντίθεση με ό,τι γίνεται στα άλλα Σώματα, εξυπηρετούν τη συντήρηση των ελικοπτέρων τους σε όλα τα επίπεδα. Με εξαίρεση την 1η ΜΕΝ, όπου κάποια ελικόπτερα ΑΒ-212 στέλνονται στην ΕΑΒ για την πραγματοποίηση της βαριάς συντήρησης, όλες οι άλλες επιθεωρήσεις των ελικοπτέρων και για τις δυο Μοίρες, γίνονται στη βάση του ΠΝ στο Κοτρώνι Αττικής. Είναι σημαντικό ότι, όσον αφορά στην 2η Μοίρα, η κατασκευάστρια εταιρεία Sikorsky, δεν παρέχει εργοστασιακή υποστήριξη στην Ελλάδα, αν και η εταιρεία ισχυρίζεται ότι αυτό δεν χρειάζεται, επισημαίνοντας ότι η συντήρηση των 11 ελικοπτέρων της ΔΕΝ μπορεί να γίνει κάλλιστα στην ΕΑΒ ή στο Κοτρώνι.
Οι επιθεωρήσεις των ελικοπτέρων είναι είτε ημερολογιακές (εβδομαδιαίες, μηνιαίες κλπ.), είτε ωρολογιακές ανά 30, ανά 60 ώρες κλπ. Αν και το ελικόπτερο είναι εύκολο στη συντήρηση με πολλές θυρίδες προσβασιμότητας, οι τεχνικοί πολλές φορές εργάζονται κάτω από αντίξοες συνθήκες, για να έχουν τα ελικόπτερά τους πάντα διαθέσιμα.
Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας είναι και το περιβάλλον όπου καλούνται να εργαστούν με τη συντήρηση των ελικοπτέρων να γίνεται πολλές φορές εν πλω. Όπως γίνεται αντιληπτό, αυτό είναι αρκετά δύσκολο λόγω των καιρικών συνθηκών, αλλά και άλλων παραγόντων όπως η έλλειψη κατάλληλου φωτισμού και η στενότητα του χώρου (η επιθεώρηση σε κάποιο κατάστρωμα νύχτα καταμεσής στο Aιγαίο, δεν είναι κάτι εύκολο).
Ένα ακόμη δύσκολο θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι τεχνικοί, είναι το θέμα της διάβρωσης του ελικοπτέρου. Με το σύνολο των πτήσεων των ελικοπτέρων της ΔΕΝ να πραγματοποιείται πολύ χαμηλά πάνω από τη θάλασσα αλλά και γενικότερα η παραμονή ενός πτητικού μέσου κοντά σε θαλασσινό νερό, το ελικόπτερο εκτίθεται στις διαβρωτικές ιδιότητες του θαλασσινού νερού με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την σωστή του λειτουργία και την επίδραση στην ασφάλεια των πτήσεων.
Για τους παραπάνω λόγους οι μηχανικοί των ελικοπτέρων πρέπει να εξετάζουν καθημερινά τα ελικόπτερα μετά την ολοκλήρωση των πτήσεων τους γιατί η διάβρωση μπορεί να παρατηρηθεί και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία. Πάντως οι δείχτες ασφάλειας των ελικοπτέρων της ΔΕΝ είναι εξαιρετικά υψηλοί και αυτό δείχνει το επίπεδο αλλά και την σκληρή δουλεία που καταβάλουν οι τεχνικοί της διοίκησης. Ο μηδενικός δείκτης ατυχημάτων του ΠΝ αποτελεί ταυτόχρονα και την μεγαλύτερη ικανοποίηση για αυτούς!
Προτάσεις–Αναβαθμίσεις
Παρ’ όλο που η ΔΕΝ τόσα χρόνια ακούραστα, αθόρυβα και με μεγάλη επιτυχία, εκτελεί το έργο της υπάρχουν κατά καιρούς κάποιες χαμηλού κόστους προτάσεις, για την επιπλέον αύξηση των δυνατοτήτων των ελικοπτέρων.
Στον διεθνή αλλά και στον ελληνικό χώρο υπάρχουν εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ελικοπτέρων και στην αναβάθμιση των δυνατοτήτων τους. Μια πολύ καλή και σχετικά χαμηλού κόστους πρόταση για την αναβάθμιση των δυνατοτήτων μέρους του αεροπορικού Στόλου της ΔΕΝ, είναι η εγκατάσταση συσκευής FLIR στα 8 διαθέσιμα ελικόπτερα AΒ-212.
Tα συγκεκριμένα ελικόπτερα, έχουν ακόμα πολλά ακόμα να δώσουν στον χώρο της ναυτικής αεροπορίας και η υποστήριξη τους δεν απαιτεί μεγάλο κόστος. Για την υλοποίηση της παραπάνω πρότασης υπάρχουν εταιρίες τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα που με πολύ χαμηλό κόστος μπορούν να τοποθετήσουν τέτοιου είδους συσκευές οι οποίες είναι απαραίτητες όπως έχει αποδεικτή στο σύγχρονο επιχειρησιακό πεδίο.
Αξίζει να σημειωθεί η αναβάθμιση των δυνατοτήτων των ελικοπτέρων Seahawks της 2ης Mοίρας μετά την εγκατάσταση σε αυτά των συσκευών FLIR στο ρύγχος τους.
Χάρις στα νέα συστήματα τα πληρώματα των ελικοπτέρων Seahawk εκτελούν χωρίς ιδιαιτέρους περιορισμούς σχεδόν οποιαδήποτε αποστολή τόσο κατά την διάρκεια της ημέρας, όσο και της νύχτας ! Αν είχε τοποθετηθεί μια τέτοια συσκευή πριν κάποια χρόνια στα ΑΒ-212, ίσως να μην θρηνούσαμε στα Ίμια τους τρεις ηρωικούς νεκρούς αξιωματικούς του ΠΝ 21!
Ένα ακόμη σύστημα το οποίο θα αύξανε τις δυνατότητες των AB-212 και των Seahawk της 2ης Mοίρας είναι η εγκατάσταση ενός συστήματος ηλεκτρονικού πολέμου και στους δύο τύπους των ελικοπτέρων.
Στα σύγχρονα πεδία των μαχών, ο ηλεκτρονικός πόλεμος θα έχει τον πρώτο ρόλο, ιδιαίτερα στο Αιγαίο, όπου πολλά μέσα είτε αεροπορικά, είτε θαλάσσια θα κινούνται σε πολύ περιορισμένες περιοχές υπό καθεστώς υψηλών παρεμβολών.
Μια πολύ καλή ιδέα θα ήταν επίσης και ο εξοπλισμός των ελικοπτέρων AΒ-212 με κάποιο σύγχρονο βλήμα προσβολής πλοίων, όπως λόγου χάριν τον πύραυλο Hellfire. Με μια σχετικά μικρή τροποποίηση, θα μπορούσε να τοποθετηθεί φορέας στην μια πλευρά του ελικοπτέρου με συνέπεια οι δυνατότητες των AΒ-212 να αυξηθούν κατακόρυφα !
Όπως παρατηρούμε υπάρχουν πολλές λύσεις, οι οποίες μπορούν να αναβαθμίσουν την αποτελεσματικότητα των ελικοπτέρων του Πολεμικού Ναυτικού με πολύ μικρό κόστος, αλλά με πολύ καλά επιχειρησιακά αποτελέσματα καθιστώντας τα ελικόπτερα ιδιαίτερα τα AΒ-212, αξιόμαχα για πολλά χρόνια ακόμα.
Η Διοίκηση Ελικοπτέρων Ναυτικού, είναι μια πολυσύνθετη υπηρεσία, η οποία παντρεύει θαλάσσιες και αεροπορικές επιχειρήσεις, εδώ και περίπου είκοσι πέντε χρόνια με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Οποτεδήποτε ζητήθηκε, τα ελικόπτερα του Ναυτικού ήταν εκεί που έπρεπε να βρίσκεται, σε Ελλάδα και εξωτερικό, κάνοντας τους Έλληνες ακόμα πιο υπερήφανους και τους ξένους (στρατιωτικούς και μη) να μιλούν με τα πιο κολακευτικά λόγια για το έργο και τον επαγγελματισμό των πληρωμάτων (ιπτάμενων και τεχνικών).
Παρ όλο που η φύση των συγκεκριμένων επιχειρήσεων είναι πολύπλοκη και πολλές φορές εξαιρετικά δύσκολη ,τα πληρώματα της ΔΕΝ, ανταπεξέρχονται με επιτυχία του δύσκολου και απαιτητικού έργου που τους ανατίθεται. Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς ότι εκπαίδευση και επαγγελματισμός φέρνουν κατά κανόνα το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου