Γράφει ὁ Νίκος Θ. Ὑφαντής
Οἱ ἑλληνοδάσκαλοι, σὲ χρόνια δύσκολα καὶ ἐπικίνδυνα, μετέδωσαν στοὺς μαθητὲς τοὺς τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ τὸν ἑλληνικὸ πολιτισμὸ καὶ ἀναδείχτηκαν σὲ σωτῆρες τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου στὶς Βορειοηπειρωτικὲς καὶ ὄχι μόνο περιοχές, διαγράφοντας μὲ τὴ στάση τους καὶ τὸ θάρρος τοὺς τὴν πορεία ποὺ πάντοτε ἀκολουθοῦν οἱ Ἕλληνες στὶς ἱστορικὲς περιπέτειες.
Στὸ διάβα τῶν αἰώνων, μὲ τὶς πρωτοβουλίες, τὴ στάση καὶ τὰ ἑλληνικά τους φρονήματα, κράτησαν ζωντανὴ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ τὴν ὀρθόδοξη πίστη, σὲ καιροὺς χαλεπούς, ποὺ «τ'ἄσκιαζε ἡ φοβέρα καὶ τὰ πλάκωνε ἡ σκλαβιά...». Ἀναφέρομαι σὲ τρεῖς βασικοὺς ἄξονες, σὲ τρεῖς πυλῶνες, σὲ τρεῖς σταθμούς, ποὺ σφράγισαν τὴν ἑλληνικὴ παιδεία καὶ τὰ ἑλληνικὰ γράμματα στὶς περιοχές μας.
Οἱ βασικοὶ αὐτοὶ σταθμοὶ ξεκινοῦν ἀπὸ....
τὰ χρόνια τῆς Ὀθωμανικῆς κυριαρχίας, σὲ μιὰ μακρόχρονη περίοδο, ἀπὸ τὴν κατάκτηση τῆς Ἠπείρου (1430) μέχρι τὴν ἀναγέννηση τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων, τὸν 17ο καὶ 18ο αἰώνα, ὡς τὴν ἀπελευθέρωση (1913). Ὁ δεύτερος σταθμὸς εἶναι πρὶν καὶ μετὰ τὴν ἵδρυση τοῦ ἀλβανικοῦ κράτους, ὡς τὴ δεκαετία τοῦ 1940 καὶ ὁ τελευταῖος στὴν κομμουνιστικὴ δικτατορία ὑπὸ τὸν Ἐνβὲρ Χότζα (1945-1990).
Μετὰ τὴν ἐπικράτηση τῶν Τούρκων βαθὺ σκοτάδι ἐπικρατοῦσε. Μόνο κανένας καλόγερος ἢ κάποιος παπάς, ἂν τύχαινε, δίδασκε ἐλάχιστα κολυβογράμματα. Σ' αὐτὴ τὴν περίοδο ἡ ἑλληνικὴ παιδεία βρῆκε ἄσυλο στὰ μοναστήρια. Τὰ πρῶτα σχολεῖα ἦταν «τὰ σχολεῖα τοῦ νάρθηκα». Φτωχοὶ παπάδες στὰ ὑπόγεια δίδασκαν γραφὴ καὶ ἀνάγνωση μὲ τὸ φῶς τοῦ καντηλιοῦ.
Τὰ ἑλληνόπουλα διδάσκονταν στὸ νάρθηκα τῆς ἐκκλησίας καὶ σὲ ἄλλα ἀπόκρυφα μέρη ἐλάχιστα γράμματα, ἴσα-ἴσα γιὰ νὰ μὴν χάσουν τὴ γλώσσα τους καὶ νὰ συντηρεῖται ἡ ἐθνικὴ ἰδέα.
Τὰ «κρυφὰ σχολειὰ» ποὺ ὑπολειτουργοῦσαν στὰ κελιὰ τῶν μοναστηριῶν, καθὼς καὶ τὰ «σχολεῖα τοῦ νάρθηκα», ἦταν ἐκεῖνα πού, μὲ τὸ ψαλτήρι καὶ τὴν ὀκτώηχο καὶ μὲ τὶς ἐκκλησιαστικὲς προσευχές, κράτησαν ἀνοιχτά τα μάτια τῆς ψυχῆς τῶν σκλάβων καὶ τοὺς ἔδωσαν ἀργότερα τὴν εὐκαιρία νὰ ἀναπτύξουν ἐκπαιδευτικὴ δράση καὶ νὰ μορφωθοῦν ἑλληνόπρεπα πολλὲς γενιές.
Ἡ σταυροφορία, γιὰ τὴν ἀνασύσταση τῶν σχολείων καὶ τὴν ἀναγέννηση τῶν γραμμάτων, ἄρχισε μὲ τὸν Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλό, τὸν «Ἅγιό των σκλάβων», ἀπὸ τὸ 1760 μέχρι τὸ 1769, ποὺ σήμανε ἐθνικὸ συναγερμό. Τὸ ἐγερτήριο σάλπισμα τοῦ Πατροκοσμᾶ ξύπνησε τὶς λανθάνουσες ἐθνικὲς συνειδήσεις, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ στραφεῖ ἡ προσοχὴ στὴν ἐκπαίδευση τοῦ λαοῦ.
Τὸ 1775 ξεκίνησε ὁ «Μεγάλος Δάσκαλος τοῦ Γένους» τὴν τελευταία του περιοδεία στὴν ἠπειρωτικὴ Ἑλλάδα καὶ στὰ νησιὰ τοῦ Ἰονίου, μὲ τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ πατριάρχη Σωφρόνιου. Νὰ ποῦμε μὲ βεβαιότητα ὅτι τὸ βάρος τῆς προσπάθειάς του τὸ ἔριξε στὴν Ἤπειρο (Βόρεια καὶ Νότια) καὶ ὄχι τυχαία. Σ' αὐτὴ τὴν περιοχὴ οἱ ἀλλαξοπιστίες εἶχαν λάβει τὴ μορφὴ καταιγίδας.
Ὁ θάνατος τὸν βρῆκε στὶς 24 Αὐγούστου 1779. Μὲ ἐντολὴ τοῦ Τοπάρχη τοῦ Μπερατίου Κοὺρτ Πασᾶ, ὁ Χότζας τῆς περιοχῆς τὸν παρέδωσε σὲ μιὰ ὁμάδα Τούρκων στρατιωτῶν, οἱ ὁποῖοι τὸν κρέμασαν σ' ἕνα δέντρο ἔξω ἀπὸ τὸ χωριὸ Κολικόντασι, κοντὰ στὸ Μπεράτι, δίπλα στὸ Ἄψο ποταμό.
Ὁ Πατροκοσμᾶς ἄφησε κληρονομιὰ στὸν ἑλληνισμὸ τὶς διδαχὲς του καθώς, ὅπως ἔγραψε ὁ ἴδιος στὸν ἀδελφό του Χρύσανθο, ἵδρυσε «δέκα σχολεῖα ἑλληνικὰ» καὶ «διακόσια διὰ Κοινὰ γράμματα», τὰ ὁποῖα, βέβαια, μετὰ τὸν θάνατό του αὐξήθηκαν. Τελικὰ ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δικαιώθηκε, ὅταν ἀναφερόταν στὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ προέτρεπε τοὺς πληθυσμοὺς νὰ μιλοῦν τὴ μητρική τους γλώσσα.
Ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ 17ου αἰώνα ἀρχίζει ἡ μεγάλη ἀναγεννητικὴ προσπάθεια. Τὴν πρωτοβουλία στὴν προσπάθεια αὐτὴ τὴν ἔχει ἡ ἐκκλησία. Ἱδρύονται σχολεῖα σὲ ὅλη τὴν Ἤπειρο. Στὸ Ἀργυροκάστρο, ἀπὸ Ἀργυροκαστρίτες ἐμπόρους στὴ Βενετία, ἱδρύεται ἑλληνικὸ σχολεῖο τὸ 1633 καὶ στὸ Δέλβινο τὸ 1681. Ἠπειρῶτες λόγιοι καὶ δάσκαλοι, συνεπικουρούμενοι ἀπὸ Ἠπειρῶτες εὐεργέτες, ἔδωσαν ὤθηση ἠθικὴ στὸ ὑπόδουλο γένος, γιὰ πνευματικὴ ἄνθηση καὶ ἐθνικὴ δικαίωση.
Ἱδρύονται σχολεῖα Κοινά, Ἑλληνικὰ (σχολαρχεῖα), ἀστικὲς σχολές, παρθεναγωγεῖα, Ἀνώτερες Σχολές. Τὰ σχολεῖα ποὺ ἱδρύονται γιὰ νὰ ἐπιτελοῦν τὸ ἐθνικό τους ἔργο προικοδοτοῦνται ἀπὸ εὔπορους Ἠπειρῶτες μὲ πάγιους ἐτήσιους πόρους καὶ μὲ τὶς διαθῆκες πολλῶν εὐεργετῶν σταθεροποιήθηκαν καὶ δημιούργησαν τὶς ὑποδομὲς γιὰ τὴν ἀναγέννηση τῶν γραμμάτων. Ἱδρύονται ἐπίσης Ἀνώτερες Σχολὲς ὅπως: Ἡ Ἀκαδημία καὶ τὰ ἄλλα Ἐκπαιδευτήρια στὴ Μοσχοπόλη, ποὺ τροφοδοτοῦσαν τὰ σχολεῖα μὲ δασκάλους, ἀπὸ τὴν ἵδρυση τῆς Ἀκαδημίας τὸ 1730 ὡς τὴν καταστροφή της ἀπὸ ληστοσυμμορίες τὸ 1769 καὶ τὴν ὁλοσχερῆ καταστροφὴ της τὸ 1916.
Ἡ Ἀκαδημία τῆς Μοσχοπόλης συγκαταλέγεται ἀνάμεσα στοὺς θυλάκους πολιτισμοῦ καὶ Παιδείας σὲ δεσπόζοντες χώρους ἀκτινοβολίας, ἀφοῦ μέχρι καὶ στὶς μέρες μᾶς ἀκτινοβολεῖ. Τὰ Ζωγράφεια Διδασκαλεῖα στὸ Κεστοράτι Ἀργυροκάστρου (1874-1891), μὲ τὴ χορηγία τοῦ Ἐθνικοῦ Εὐεργέτη Χρηστάκη Ζωγράφο ἀπέβησαν φυτώριο πνευματικῆς δημιουργίας.
Ἡ Σχολὴ τῆς Μονῆς Δρυάνου (ἱδρύθηκε ἐπὶ Ἰουστινιανοὺ τὸ 550 μ.Χ.), ἀνάμεσα στὴ Δρόβιανη καὶ στοὺς Μπουλιαράτες καὶ Ζερβάτες, ἀπέβη φυτώριο τῶν γραμμάτων. Ὅπως καὶ ἄλλες μοναστηριακὲς Σχολὲς στὶς ὁποῖες μορφώνονταν ἱερεῖς καὶ δάσκαλοι, ποὺ ἐπάνδρωναν τὰ σχολεῖα. Μὲ τὴν λειτουργία τῶν σχολείων ἄρχισε νὰ σταματάει τὸ ποτάμι τῆς ἐξωμοσίας, οἱ ἀνόσιες πράξεις τοῦ ἐξισλαμισμοῦ.
Ὁ δεύτερος σταθμὸς
Καὶ ἐρχόμαστε στὸν δεύτερο σταθμὸ ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 19ου αἰώνα μέχρι τὴν ἀπελευθέρωση καὶ μετὰ τὴν ἵδρυση τοῦ ἀλβανικοῦ κράτους. Στὰ χρόνια αὐτά, πρὶν καὶ μετὰ τὴν ἵδρυση τοῦ ἀλβανικοῦ κράτους, οἱ δάσκαλοι καὶ οἱ δασκάλες προσέφεραν ἀνυπολόγιστες ἐθνικὲς καὶ ἐκπαιδευτικὲς ὑπηρεσίες στὸν βὸρ/κὸ χῶρο.
Ἑλληνοδάσκαλοι ἀπόφοιτοί τῆς Σχολῆς Κεστορατίου, τοῦ Ἀρσακείου Ἀθηνῶν, ἀπὸ ἄλλες σχολὲς ποὺ λειτουργοῦσαν στὴν Ἤπειρο, Μακεδονία καὶ Κῶν/πόλη, Ζ.Σ. Ἰωαννίνων, Θὲσ/νίκης, Μοναστηρίου καὶ ἀλλοῦ, πλαισίωσαν τὰ χωριὰ τοῦ χώρου μας καὶ δίδαξαν ἑλληνικὰ γράμματα, γλώσσα καὶ πολιτισμό.
Ὅμως, μετὰ τὸ 1920 καὶ τὴν ἀνακήρυξη τοῦ βασιλιὰ Ἀχμὲτ Ζώγου, ἀρχίζει νέος κύκλος διώξεων καὶ καταπιέσεων τοῦ βορ/κοῦ στοιχείου. Στὸ στόχαστρο βρίσκονται τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα καὶ οἱ ἑλληνοδάσκαλοι. Τὰ σχολεῖα μετὰ ἀπὸ αὐτὴν τὴν πολιτικὴ κλείνουν τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο. Ἀπὸ τὰ 589 ἑλληνικὰ σχολεῖα ποὺ λειτουργοῦσαν στοὺς Καζάδες Ἀργυροκάστρου καὶ Κοριτσᾶς, ὡς τὰ μέσα τοῦ 1914, σύμφωνα μὲ τὰ στοιχεῖα τῆς Διεθνοῦς Ἐπιτροπῆς Ἐθνολογικοῦ Ἐλέγχου, τὸ 1925 λειτουργοῦσαν 78 καὶ κατὰ τὸ σχόλ. ἔτος 1932-33 μόνο 10 καὶ τὸ 1934 δὲν λειτουργοῦσε ἑλληνικὸ σχολεῖο.
Ἀπὸ αὐτὰ τὰ στοιχεῖα γίνεται φανερὴ ἡ συρρίκνωση, καὶ τελικὰ ἡ ἐξαφάνιση τῶν ἑλληνικῶν σχολείων. Εἶναι γνωστὴ ἡ προσφυγὴ τὸ 1935 στὸ Διεθνὲς Δικαστήριο τῆς Χάγης, ἡ δικαίωση καὶ ἡ ἐπαναλειτουργία τῶν ἑλληνικῶν σχολείων.
Ἀπὸ ἔκθεση τοῦ Ἀλβανοῦ ἐπιθ/τὴ Κὸλ Κότσι, σχολ. ἔτους 1936-37, ἔχουμε ἑλληνόφωνους δασκάλους ποὺ εἶχαν ἀποφοιτήσει ἀπὸ διάφορες σχολές: Ἀπόφοιτοι Ἱερ/λείου Βελλᾶς, Ἐμπορικῆς Σχολῆς Κῶν/λεως, Ζωγράφειο Γυμνάσιο Κῶν/λεως, Ζωγράφεια Δὶδ/λεία Κεστορατίου, Διδασκαλείου Ἰωαννίνων, Παιδαγωγικὴ Ἀκαδημία Ἰωαννίνων, Γυμνασίου Πωγωνιανῆς, Ζ.Σ. Ἰωαννίνων, Γυμνάσιο Κερκύρας, Ἑλληνογαλλικὸ Λύκειο Κῶν/λεως, Ἑλληνικὴ Ἀστικὴ Σχολὴ Κῶν/λεως, Ριζάρειος Ἱερατικὴ Σχολή, Διδασκαλεῖο Φιλιατῶν, Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολή, Ἐμπορικὴ Σχολὴ Ἰωαννίνων.
Ὁ Κὸλ Κότσι γράφει στοὺς χαρακτηρισμοὺς γιὰ τοὺς δασκάλους. Ὅταν συναντάει ἀλβανόφωνους «στάζει μέλι» γι' αὐτούς. Οἱ δάσκαλοι αὐτοὶ παρουσιάζονται μετριόφρονες, συνετοί, ἐργατικοί, ἐνθουσιώδεις, σοβαροί, εἰλικρινεῖς, κλπ. καὶ μεταδίδουν μὲ συνέπεια τὰ ἀλβανικὰ γράμματα καὶ τὴν ἀλβανικὴ γλώσσα. Στοὺς ἑλληνοδασκάλους, ὅμως, ἐξαντλεῖ τὴν αὐστηρότητά του. Γιὰ κανέναν δὲν ὑπάρχει ἕνας καλὸς λόγος. Οἱ Ἕλληνες δάσκαλοι εἶναι φανατικοί, χοντροειδεῖς, ὀκνηροί, τύποι μεγαλομανεῖς, δειλοί, ἐπιδειξίες, εὐφυεῖς, ἀλλὰ δόλιοι καὶ οἱ περισσότεροι δὲν γνωρίζουν τὴν ἀλβανικὴ γλώσσα.
Ἡ δικτατορία Χότζα
Καὶ φτάνουμε στὸν μισὸ αἰώνα σχεδὸν ἀπὸ τὴν ἐγκαθίδρυση τῆς «Σοσιαλιστικῆς Λαϊκῆς Δημοκρατίας» ἀπὸ τὸν στυγνὸ δικτάτορα Ἐνβὲρ Χότζα καὶ τοὺς διαδόχους του, ὅπου οἱ ἄνθρωποι, Ἕλληνες καὶ Ἀλβανοί, ἐγκλωβισμένοι στὴν ἀπέραντη φυλακὴ τῆς Ἀλβανίας, ἔχασαν τὴν ψυχική τους ἰσορροπία. Εἶναι μιὰ περίοδος πολὺ χειρότερη ἀπὸ τὴν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας. Ὁ ἀφελληνισμὸς κορυφώθηκε. Ὁ φόβος καὶ ὁ τρόμος σημάδεψαν τοὺς ἀνθρώπους. Ζοῦσαν τὴ ζωὴ τοῦ «θιγμένου», τοῦ «κολιάκου».
Φτώχεια, ἀνέχεια, ἀνασφάλεια. Τείχη ὑψώθηκαν γιὰ νὰ φυλακίσουν τὸν λαό. Ἀπαγορεύτηκε ἡ θρησκευτικὴ ἐλευθερία καὶ ἡ ἐλευθερία τῆς λατρείας. Οἱ ναοὶ ἔκλεισαν καὶ οἱ ἱερεῖς ἀποσχηματίστηκαν. Τὰ παιδιὰ ἀνήκουν στὸ Κόμμα ποὺ ἔχει τὴν εὐθύνη τῆς ἀγωγῆς τους. Ἡ κατάργηση τῆς θρησκείας ἔπαιξε σοβαρότατο ρόλο στὴν παιδεία τῶν πολιτῶν, στὴν ψυχικὴ καὶ πνευματική τους ἰσορροπία καὶ πιὸ πολὺ στὶς εὔπλαστες παιδικὲς ψυχές.
Ἡ λειτουργία τῶν σχολείων στὶς ἑλληνόφωνες περιοχὲς ἀκολούθησε τὸ εκπ/κο σύστημα ποὺ βασιζόταν στὴ Μαρξιστικὴ - Λενινιστικὴ θεωρία καὶ ἑπομένως καὶ ἡ ὕλη τῶν διδακτικῶν βιβλίων, ποὺ χρησιμοποιήθηκαν στὰ μειονοτικὰ σχολεῖα, ἀκολούθησε τὴν ἴδια πορεία. Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα στὰ 8/χρονα σχολεῖα διδασκόταν μόνο στὶς τέσσερις τάξεις τοῦ Δημοτικοῦ. Ἀπὸ τὴν πρώτη μέχρι καὶ τὴν ὀγδόη διδασκόταν ἡ ἀλβανικὴ γλώσσα, ἐνῶ ἡ ἑλληνικὴ διδασκόταν ὡς ξένη γλώσσα, μόνο 4 ὧρες τὴν ἑβδομάδα.
Μέσα σ' αὐτὸ τὸ κλίμα οἱ Ἑλληνοδάσκαλοι (συνταξιοῦχοι σήμερα οἱ περισσότεροι καὶ πολλοὶ ταξίδεψαν γιὰ τὴν αἰωνιότητα), μὲ συνείδηση ἑλληνική, ἀλλὰ κάτω ἀπὸ τὸ βάρος τῆς ἐπιβίωσης, σ' ἕνα ἐχθρικὸ περιβάλλον, ἀφοῦ μπόρεσαν νὰ ξεπεράσουν τὶς ἀντίξοες συνθῆκες καὶ τοὺς προσωπικοὺς φόβους, δίδαξαν, ἔστω καὶ στοιχειωδῶς, τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα στὰ ἑλληνοχώρια (γιὰ τὶς πόλεις δὲν γίνεται λόγος), μετέδωσαν, ὅσο οἱ συνθῆκες τὸ ἐπέτρεπαν, ἑλληνικὸ πολιτισμό. Εἶναι οἱ νέοι ἱεραπόστολοι τοῦ ἑλληνικοῦ γένους. Οἱ νέοι Ἑλληνοδάσκαλοι κατέθεσαν τὸ προσωπικό τους ὕφος καὶ τὴν ντοπιολαλιά τους καὶ τὶς ἐμπειρίες τους, γιὰ τὰ πραγματικὰ καὶ ἀνίερα ἐγκληματικὰ γεγονότα ποὺ βίωναν, παρακαταθήκη γιὰ τὶς ἐπερχόμενες γενιές.
Ἀντάλλασσαν, στὰ θλιβερὰ χρόνια, μεταξύ τους, σκέψεις καὶ προβληματισμοὺς καὶ μὲ προσοχὴ καὶ σύνεση τὰ μετέδιδαν στοὺς μαθητές τους. Ἄντεξαν οἱ δάσκαλοί μας στὸ καμίνι τῶν ταξικῶν διεργασιῶν καὶ δίδαξαν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἑλληνικὸ πολιτισμό. Εἶναι οἱ δάσκαλοι ποὺ κληροδότησαν τὸ ὄνειρο τῆς γενιᾶς τους, τὸ ὅραμα ποὺ διαλύθηκε ἀπὸ τὶς «ταξικὲς ἐκκαθαρίσεις» καὶ κατέληξε σὲ ἐφιάλτη. Ἀλλὰ καὶ οἱ κάτοικοι τῶν βὸρ/κῶν περιοχῶν καὶ ὄχι μόνο, ἐμφορούμενοι ἀπὸ ἑλληνικὰ φρονήματα, κράτησαν ἀμείωτη τὴν ἀγάπη τους γιὰ τὴ Μητέρα Πατρίδα καὶ τὴν πίστη τους στὴν Ὀρθοδοξία καὶ ἐμφύσησαν στὰ παιδιὰ τοὺς ὑγιῆ ἑλληνικὰ φρονήματα, φροντίζοντας γιὰ τὴ λειτουργία ἑλληνικῶν σχολείων καὶ τὴν πληρωμὴ ἑλληνοδασκάλων, οἱ ὁποῖοι δίδαξαν στοὺς μαθητὲς τοὺς ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἑλληνικὴ ἱστορία.
Καὶ σήμερα οἱ ἑλληνοδάσκαλοι δίνουν δυναμικὰ τὸν ἀγώνα γιὰ νὰ διατηρηθεῖ ἡ ὀρθόδοξη πίστη καὶ ἡ ἐθνικὴ συνείδηση. Κάθε συμπαράσταση καὶ ἐνίσχυση στὸ ἔργο τοὺς εἶναι ἐπωφελὴς καὶ ἐπιβεβλημένη.
Ἡ ἀπότιση φόρου τιμῆς καὶ εὐγνωμοσύνης πρὸς τοὺς Ἑλληνοδασκάλους ποὺ ὑπηρέτησαν στὸν εὐρύτερο βὸρ/κὸ χῶρο κρίνεται ἀναγκαία. Οἱ φτωχοὶ αὐτοὶ δάσκαλοι στὰ δυσχερῆ ὀθωμανικὰ χρόνια, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση μέχρι τὶς μέρες μας, ἀφιέρωσαν τὴ ζωή τους στὴν πνευματικὴ ἀνατροφοδότηση καὶ στὴν ἑλληνικὴ διαπαιδαγώγηση τῶν μαθητῶν τους.
Γενικὰ στοὺς Ἑλληνοδασκάλους ποὺ κράτησαν ὄρθια τὴν ἐθνικὴ ἑλληνικὴ συνείδηση καὶ τὴν ὀρθόδοξη πίστη, ἀλλὰ καὶ τοὺς προγονικοὺς δεσμοὺς μὲ τὸν μητροπολιτικὸ κορμό, κάτω ἀπὸ ἀντίξοες καὶ δυσμενεῖς συνθῆκες ἀξίζει ὁ ΕΠΑΙΝΟΣ τῆς Πατρίδας.
ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ, 07/07/2014: Τὸ παραπάνω κείμενο εἶναι ἀπὸ ὁμιλία ποὺ ἐκφωνήθηκε ἀπὸ τὸν κ. Ὑφαντὴ στὴ Δερβιτσάνη τῆς Δερόπολης, μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς παρουσίασης τῆς Β' ἔκδοσης τοῦ βιβλίου τοῦ Συνδέσμου τῶν Συνταξιούχων Δασκάλων Ν. Ἀργυροκάστρου μὲ τίτλο «Ἡ Ἐθνικὴ Ἑλληνικὴ Μειονότητα Βορείου Ἠπείρου στὴν Ἐνβεριακὴ καταιγίδα – Μαύρη Βίβλος».
http://aktines.blogspot.gr/2014/07/blog-post_9324.html
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου