Μία από τις πολλές, άγνωστες, πικρές ιστορίες για το 1922...

Του Πάνου Χατζηγεωργιάδη 
Μέλος Ένωσης μουσικοσυνθετών Αγγλίας 
Λογοτέχνης και Δημοσιογράφος


Πολλές φορές αναρωτάμαι,το τι θα μας έλεγαν οι νεκροί μας,το τι θα έλεγαν οι περασμένοι στους τωρινούς για ό,τι εκείνοι πέρασαν αλλά και για ό,τι εμείς οφείλουμε να αφουγκραστούμε μέσω της ακατάληπτης γλώσσας της απουσίας τους,διότι οι νεκροί μιλούν πάντα μέσω της απουσίας ή και διαμέσου των μνημείων της δικής τους παρουσίας στην γη,μα ό,τι λένε δεν είναι μπορετό να εισακουστεί μέσα στο πολύβουο ποτάμι των ζωντανών,οι οποίοι μέσα στην θαλασσοταραχή της καθημερινότητας,δεν έχουν άλλη έννοια από το να σωθούν αυτοί οι ίδιοι,παραβλέποντας τις περισσότερες φορές εκείνη την αδιόρατη κλωστή που τους δένει με το παρελθόν ακούσια,μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν.

Ανάμεσα σε τούτον τον φαύλο κύκλο της ασυνεννοησίας αναμεταξύ νεκρών και εν δυνάμει νεκρών ή αλλιώς όπως μας αρέσει να αυτοαποκαλούμαστε ζωντανών,στέκουν και κάποιοι που παρατούν την καθημερινότητά τους που δεν είναι λιγότερο σκληρή από των άλλων και προσπαθούν να αφουγκραστούν τις φωνές του παρελθόντος κόσμου,ενός κόσμου που στις ίδιες βασικές αρχές άγεται και φέρεται ανά τους αιώνες,μιάς και οι καταστάσεις παραμένουν πάνω - κάτω οι ίδιες για όσο το δίκαιο του ισχυρού θα δημιουργεί το νόμο και την πολλές φορές πληρωμένη ιστορία που οι περισσότεροι οφείλουν να γνωρίζουν,αν δηλαδή κάτι τέτοιο αποτελεί προτεραιότητά τους στην ζωή.

Έτσι,μιλώντας για την ιστορία που πραγματικά συνέβη και αυτή που θέλουν να γνωρίζουμε,ποτέ και κανείς δεν θα μπεί στον κόπο να αναρωτηθεί κάν ποιός να ήταν ο Κυρ - Χρήστος,η κυρά Ευαγγελία και ο κυρ Παναγιώτης που ζούσαν κάποτε "απέναντι" στα παράλια της μικρασίας διότι οι άνθρωποι για την ιστορία δεν έχουν καμιά σημασία,σημασία έχουν τα κράτη,οι συμφωνίες στα κλειστά δωμάτια,οι νίκες ή οι ήττες των μεγάλων έναντι των μικρών και οι υπογραφές με τα υμίψηλα καπέλλα και τα φράκα της εκάστοτε εποχής.

Εδώ θα σας πώ μια μικρή ιστορία σε λίγες γραμμές από αυτές τις ιστορίες που κανείς δεν νοιάστηκε να μάθετε και που ίσως δεν θα ήθελε να μάθετε διότι εν τέλλει τι σημασία έχουν τα έθνη χωρίς τα πρόσωπα της διπλανής πόρτας,όσο και αν προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο.

ο Κυρ - Χρήστος υπήρξε ο παππούς μου γεννημένος κάπου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα που δεν τον γνώρισα παρά από μερικές παλιές φωτογραφίες στις οποίες έδειχνε πολύ μεγαλύτερος από όσο πραγματικά ήταν,αποτέλεσμα της ζωής του στα εργοστάσια της Νέας Ιωνίας με τις δεκαοκτώ ολάκερες ώρες για το μεροκάματο στα υφαντουργεία του μεγάλου κεφαλαίου που τροφοδότησαν με τα νειάτα και την τέχνη τους λές και ήταν λίπασμα,πόσοι και πόσοι κυρ Χρήστοι για δεκαετίες,προτού κι αυτά κλείσουν από την "έλλειψη ανταγωνιστικότητος" και τα σχέδια των "ηγετών" περί φτωχοποίησης της χώρας κατά το δοκούν.

Αυτός ο άνθρωπος με τα κουρασμένο πρόσωπο ή μάλλον χωρίς πρόσωπο για να μην ξεχνίόμαστε σύμφωνα με την πληρωμένη ιστορία,γνωρίστηκε με την γιαγιά μου την κυρά Ευαγγελία στον συνοικισμό με τις κοινές τουαλέτες ανά τέσσερεις και πέντε προσφυγικές οικογένειες που κάποιοι τους πέταξαν έπειτα από την μικρασιατική καταστροφή,η γιαγιά μου από την άλλη μεριά,δώδεκα χρονώ παιδί έφτασε το 1922 από "απέναντι" από τα παράλια της μικρασίας κι όταν ο παππούς μου έπαθε εκείνη την εγκεφαλική συμφόρηση και έμεινε μισός άνθρωπος παράλυτος και ανίκανος για το παραμικρό,εκείνη η γυναίκα δεν διαμαρτυρήθηκε καθόλου,μόνο έσφιξε τα δόντια ανασήκωσε τα μανίκια και τον φρόντισε μέχρι τέλους,για δώδεκα συναπτά έτη γιατί ήταν ο άντρας της και μόνον και έτσι έπρεπε να κάνει,δεν θα ξεχάσω δε ποτέ την όρεξή της για το κάθε τι φαγώσιμο προερχόμενο από την αγωνία της και τον κατατρεγμό,που είχε περάσει πολύ πιο βαθιά πλέον από το πετσί και τα κόκκαλά της,είχε περάσει χωρίς να το θέλει και κείνη,στην ψυχή της.

Ο κυρ Παναγιώτης πάλι,υπήρξε ο προπάππος μου από την μεριά της γιαγιάς μου που αν δεν τα φερνε η ζωή να είναι πλούσιος γαιοκτήμονας από την Αντάλλεια,δεν θα κατάφερνε ποτέ να περάσει εδώ μαζί με την οικογένειά του "ταΐζοντας" τα μπλόκα με τις μπανκανότες που μπόρεσε να σώσει καθώς και ό,τι χρυσαφικό κρυμμένα μέσα στις μαξιλαροθήκες ή όπου αλλού,γιατί να ξέρετε αν και φαντάζομαι πως το υποθέτετε,πως από την εδώ μεριά πέρασαν μόνον οι πλούσιοι που είχαν να "ταΐσουν" με χρήμα και πολύτιμα κοσμήματα τα μπλόκα,για τους φτωχούς ούτε λόγος,μείνανε εκεί που τους βρήκε το κακό,αυτός ο άνθρωπος χωρίς πρόσωπο για την πληρωμένη ιστορία που από αυτόν μιά θύμηση μονάχα έχει μείνει και ένας ίσκιος να με παρακολουθεί,κατάφερε να διασώσει ολόκληρη την οικογένειά του με τα τέσσερα μικρά παιδιά και την γυναίκα του και πέθανε μια των ημερών από την στεναχώρια του μέσα στον δρόμο ως σκουπιδιάρης στο τέλος της ζωής του,αυτό το τέλος του επεφύλαξαν όσοι σε κάποια κλειστά δωμάτια αποφάσισαν για αυτόν και τα εκατομμύρια νεκρών και προσφύγων νεκροζωντανών που και μύγες να ήσαν θα τα λυπόσουν,μα είπαμε η ιστορία είναι σκληρή και δεν βλέπει πρόσωπα παρά μόνον συμφωνίες μυστικές και φανερές,μόνον "εθνάρχες" και εχθρούς που ανάθεμα με αν μπορώ και γώ ο ίδιος να ξεχωρίσω ποιός έκανε το ποιό μεγάλο κακό.

Η ιστορία που μαθαίνουν στα σχολειά δεν γράφει για την αγωνία,τα ουρλιαχτά των γυναικόπαιδων,για το πως μύριζε το αίμα και η βενζίνη στους δρόμους ή για το πως μυρίζει η καμμένη σάρκα και το πως δείχνουν τα διαμελισμένα πτώματα στην προκυμαία της Σμύρνης ή όπου αλλού χύθηκε άδικο αίμα,αυτά είναι έργο των ημίτρελλων ποιητάδων να τα εξιστορήσουν κι αυτοί αν το μπορούν,μιάς και η ζωή η ίδια είναι ο μεγαλύτερος ποιητής και σεναριογράφος όλων καλών ή κακών.

Αυτό το κειμενάκι δεν θα το αποστείλω "πρός δημοσίευση" παρά σε ελάχιστούς μιάς και για τους περισσότερους "εκδότας" θα φανεί άχρηστο,δεν θέλω να γεμίσει υποκριτικά τις σελίδες κάποιων που δεν μπορούν να νιώσουν ό,τι νιώθω εγώ για όσους έφυγαν από αυτόν τον κόσμο με το παράπονο και τα τεράστια "γιατί ;" να στοιχειώνουν την ύπαρξή τους,σ΄αυτό το κείμενο που δεν είναι παρά μια μικρή εξιστόρηση μιάς από τις εκατομμύρια ιστορίες που δεν θέλουν να μάθετε,ανήκει σε σας,τον λαό μου από τον οποίο προέρχομαι, πρωτόδα το φώς αυτού του κόσμου και περιμένω πολλά διότι του αξίζουν πολλά,όσον αφορά για τους νεκρούς είμαι σίγουρος πως ένα από τα μυνήματα που μου φωνάζουν μέσα από τα μνήματά τους και νιώθω την υποχρέωση να σας το μεταφέρω να τώρα δά που τους έχω απέναντί μου παππού και γιαγιά από την φωτογραφία του γάμου τους να με κοιτούν,είναι πως σε καιρούς κρίσης θα δείξει ο καθένας μας τι αξίζει,είναι αυτό το "αδράξτε τη μέρα γιατί το αύριο μπορεί να μην σας βρεί εδώ" και μάθετε να βλέπετε πάντα το λουλούδι που ανθεί ανάμεσα απ τους τάφους,το θετικό που αχνοφαίνεται μέσα στην μαυρίλα των καιρών που κάποιοι αποφάσισαν για εμάς χωρίς εμάς,μάθετε να ζείτε με σύντροφο την όποια δυσκολία και σταματάτε να παραπονείστε για το παραμικρό και το κάθε τι διότι αυτός ο λαός έζησε δια πυρός και σιδήρου,έτσι ζούνε οι λαοί ανάμεσα των αιώνων κι όποιος αντέξει ειδάλλως χάνεται μα αν αντέξει η χαθεί είναι μόνον στο χέρι το δικό του...



Χάριν μνημοσύνου αδίκως φονευθέντων και πεσόντων στον εν μικρά Ασία αγώνα εν έτει 1922


Πηγή