Η κίνηση των άστρων, η περιφορά των πλανητών γύρω από τους απλανείς, η εύρυθμη σχέση τους και η αρμονία είναι δείγματα της αρχέγονης ορχήσεως. Ο χορός είναι ένας από τους αρχαιότερους τρόπους έκφρασης των συναισθημάτων του ανθρώπου και μέσο επικοινωνίας με τους ομοίους του.
Είναι η συνισταμένη όλων των ανθρώπινων δυνάμεων, οι οποίες καθώς διεγείρονται από την μελωδία και τον ρυθμό, δημιουργούν ψυχική ευφορία και αγαλλίαση στους χορευτές και κατά τον Λουκιανό διαπαιδαγωγούν, φρονιματίζουν και τελειοποιούν τους θεατές. Είναι η έκφραση της ψυχικής καταστάσεως του ανθρώπου με ρυθμικές κινήσεις. Υπάρχει ο Εθνικός χορός (αφορά σε κάθε έθνος) ο οποίος προέρχεται από εσωτερική ανάγκη, από μια “ορμέφυτη διάθεση” και ο χορός από τη μελετημένη ρυθμική κίνηση της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, που ονομάζεται “όρχηση”.
Σχετικά με τη προέλευση της λέξης χορός υπάρχουν διάφορες εκδοχές……..ότι προήλθε από τη χαρά διότι συνήθως στη χαρά χορεύουμε, ή από τη λέξη “χορονός” που σημαίνει εγκύκλιο κίνηση (κύκλος) ή από την λέξη “χώρος” δηλαδή τον κατάλληλο τόπο για την εκτέλεση των χορών. Στα Ομηρικά έπη βρίσκουμε τη λέξη “ευρύχορος”και “καλλίχορος πόλις” που σημαίνει πόλη με χώρους ευρείς και κατάλληλους για την εκτέλεση των χορών.
Είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε την ακριβή χρονολόγηση και τον δημιουργό των σημερινών Ελληνικών παραδοσιακών χορών διότι χορογράφος είναι ο λαός. Έχουμε όμως σοβαρές ενδείξεις ότι ορισμένοι από τους Νεοελληνικούς χορούς αποτελούν συνέχεια των αρχαίων και δεν έπαψαν να χορεύονται στην Ελλάδα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, με τις ίδιες κινήσεις, το ίδιο σχήμα, την αυτή έκφραση, την ίδια λαβή και το ίδιο μουσικό μέτρο.
Πρώτη σοβαρή ένδειξη αποτελεί ο χορός που περιγράφει ο Ξενοφών στην Κύρου Ανάβαση: “Επεί δε σπονδαί τε εγένοντο και επαιάνισαν, ανέστησαν πρώτον μεν Θράκες και προς αυλόν ωρχήσαντο συν τοις όπλοις και ήλλοντο υψηλά τε και κούφως και ταις μαχαίρας εχρώντο. τέλος δε ο έτερος τον έτερον παίει, ως πάσιν εδόκει πεπληγέναι τον άνδρα. ο δ’ έπεσε τεχνικώς πως”. Λέγει λοιπόν ο Ξενοφών ότι στο συμπόσιο πρώτοι σηκώθηκαν και χόρεψαν οι Θράκες μαζί με τα όπλα τους και σύμφωνα με τη μελωδία που έπαιζε ο αυλητής ενώ συγχρόνως, πηδούσαν ψηλά και χρησιμοποιούσαν τα μαχαίρια τους. Στο τέλος δε, όπως φάνηκε σ’ όλους, ο ένας από τους δύο χορευτές χτυπάει με το μαχαίρι του τον άλλο. Ο δε άλλος έπεσε κάτω με τέχνη. Μήπως και σήμερα δεν βλέπουμε τις ίδιες ακριβώς χορευτικές κινήσεις, την ίδια επιδεξιότητα, επιθετικότητα και προσποίηση στους δύο Πόντιους χορευτές που κρατούν μαχαίρια και χορεύουν σύμφωνα με τη μελωδία της Ποντιακής λύρας;
Όπως στο χορό που περιγράφει ο Ξενοφώντας έτσι και στο χορό «μαχαίρια» που χορεύουν οι σημερινοί Πόντιοι, ο ένας χορευτής χτυπάει δήθεν τον άλλον με το μαχαίρι, εκείνος πέφτει κάτω και προσποιείται το σκοτωμένο, ενώ ο νικητής συνεχίζει το χορό. Οι δύο χοροί λοιπόν έχουν άμεση σχέση και ο ένας αποτελεί συνέχεια του άλλου.
Άλλη ένδειξη είναι ο χορός που ο Λουκιανός ονομάζει “Όρμον” και περιγράφει με πολλές λεπτομέρειες. Ο όρμος είναι χορός κοινός των εφήβων και των παρθένων όπου χορεύουν ο ένας κοντά στον άλλον και σχηματίζουν αληθινό “Όρμον”. Σέρνει το χορό ο έφηβος και χορεύει επιδεικνύοντας με τις κινήσεις του πράξεις νεανικές και όσα θα πράξει μετά στον πόλεμο. Ακολουθεί η παρθένος που δείχνει στις άλλες να χορεύουν κόσμια. Κατ’ αυτόν τον τρόπο πλέκεται ο όρμος από σωφροσύνη και ανδρεία. Το σχήμα του χορού (όρμος = περιδέραιο = κύκλος) οι κόσμιες κινήσεις των παρθένων και οι επιδεκτικές του εφήβου που μπαίνει μπροστά, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα, και τέλος η θέση των χορευτών (ο εις παρά τον άλλον), μας οδηγούν στο σημερινό συρτό ή καλαματιανό που χορεύεται σε όλη την Ελλάδα.
Άλλη μαρτυρία για την αρχαία καταγωγή του συρτού χορού μας δίνει και η επιγραφή του 1ου μ.Χ. αιώνα από θρησκευτικό πανηγύρι στη Βοιωτία, στο ιερό του Απόλλωνος που βρισκόταν στο όρος Πτώο κοντά στην Κωπαΐδα. Η μαρμάρινη επιγραφή, που στήθηκε προς τιμή κάποιου Επαμεινώνδα, αναφέρει τα εξής: “τας πατρίους πομπάς μεγάλας και την των συρτών πάτριον όρχησιν θεοσεβώς επετέλεσε”. Η λέξη “πάτριος” που χρησιμοποιείται μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι συρτοί χοροί υπήρχαν πολύ πιο μπροστά από τον 1ο αιώνα και κληροδοτήθηκαν στους αρχαίους προγόνους μας από τους πατέρες τους. Βλέπουμε δε ότι η επιγραφή αναφέρεται σε πολλούς συρτούς χορούς, κάτι δηλαδή που συναντάμε και σήμερα σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Ο Λουκιανός μνημονεύει τον χορό Γέρανο που κατά τον Πλούταρχο επινοήθηκε από το Θησέα. Έλεγαν πως όταν ο Θησέας έφτασε στη Δήλο από την Κρήτη, όπου είχε σκοτώσει το Μινώταυρο, αφού προσέφερε ευχαριστήρια θυσία, χόρεψε μαζί με τους νέους, που είχε λευτερώσει, το χορό αυτό. Τον ίδιο χορό χορεύουν και σήμερα στην Τσακωνιά της επαρχίας Κυνουρίας του Ν. Αρκαδίας με το όνομα Τσακώνικος ή Γέρανος.
Επίσης αναφορές που χρονολογούνται από το 15ο και 16ο π.Χ. αιώνα φανερώνουν πως ο χορός ήταν πολύ διαδομένος κατά την Κρητομυκηναϊκή περίοδο. Μάλιστα η Θεά Ρέα ήταν η πρώτη δασκάλα αυτής της τέχνης και εντυπωσιασμένη από το χορό τον δίδαξε στους Κουρήτες της Κρήτης (ο χορός των Κουρήτων ήταν πολεμικός χορός) και στους Κορύβαντες της Φρυγίας. Στην Κρήτη όπως αναφέρει ο Λουκιανός άριστοι χορευτές δεν ήταν μόνο οι απλοί πολίτες αλλά και οι ευγενέστεροι Κρήτες. Σε ανάγλυφο που βρέθηκε στο Παλαιόκαστρο Κρήτης βλέπουμε χορεύτριες να χορεύουν γύρω από λυράρη, κάτι δηλαδή που γίνεται και σήμερα με τους λαϊκούς οργανοπαίχτες στα διάφορα πανηγύρια. Ακόμη βλέπουμε σε τοιχογραφίες της Αγίας Τριάδας και της Κνωσού χορευτικές παραστάσεις. Ο Όμηρος για να επαινέσει τον Κρήτα ήρωα Μηριόνη τον ονόμασε “οσχηστήν” και τόσο πολύ ήταν γνωστός και διακρινόταν για τη χορευτική του τέχνη ώστε όχι μόνο οι Έλληνες το γνώριζαν αλλά και αυτοί οι Τρώες που ήταν εχθροί του.
Στην ομηρική εποχή ο χορός δεν ήταν απλώς συμπλήρωμα των συμποσίων αλλά ήταν το σπουδαιότερο ψυχαγωγικό μέσο στις διάφορες λαϊκές εκδηλώσεις μαζί με τις αγωνιστικές ασκήσεις.
πηγή: Ηλία Δήμα “Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί” Αθήνα 1980.
chilonas.wordpress.com
Συνεχίζεται....
Σχόλιο Πελασγού : Άλλη μία φοβερά απόδειξη της αδιάσειστης οντολογικής και εθνολογικής συνέχειάς μας, ω τέκνα Ελλήνων.
ΑΚΟΥΤΕ ΩΡΕ ΕΛΛΗΝΕΣ.ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΑ ΤΕΚΝΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ, ΟΙ ΥΙΟΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΤΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΘΑΡΣΗ ΤΗΣ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου